Turkse kinderen met recidiverende buikpijn en koorts: familiale mediterrane koorts

Dordrecht, juni 2003,

In hun klinische les over Turkse kinderen met familiale mediterrane koorts schrijven Hulsmann et al. (2003:1097-100) dat tijdige herkenning van dit ziektebeeld en behandeling met colchicine de gevreesde complicatie van nierinsufficiëntie door amyloïdose kunnen voorkomen. Deze boodschap kunnen wij volledig onderschrijven. Gaarne willen wij echter de auteurs en de behandelaars van adolescente of volwassen vrouwelijke patiënten met familiale mediterrane koorts op het volgende wijzen.

Tot voor kort was colchicine niet in Nederland geregistreerd; de Inspectie voor de Gezondheidszorg gedoogde het middel slechts. Pas in 1999 is colchicine officieel geregistreerd en wel alleen voor de behandeling van jicht. Bij deze registratie wordt als belangrijkste contra-indicatie genoemd: het behoren tot de groep ‘vrouwen in de vruchtbare leeftijd’. Aan deze groep patiënten mag colchicine alleen worden voorgeschreven als doeltreffende anticonceptiemaatregelen zijn genomen. Deze waarschuwing is in de productinformatie en in de patiëntenbijsluiter opgenomen. Het is onze ervaring dat deze registratietekst bij veel jonge vrouwen met familiale mediterrane koorts grote ongerustheid teweegbrengt. Eén van onze patiënten stopte om die reden met het gebruik van colchicine en kreeg binnen twee jaar een nefrotisch syndroom op basis van amyloïdose.

Wij zouden derhalve de auteurs willen vragen of zij ook niet van mening zijn dat het College ter beoordeling van geneesmiddelen de registratie van colchicine in Nederland zou moeten uitbreiden met de indicatie ‘familiale mediterrane koorts’ en bij die indicatie de contra-indicatie betreffende ‘vrouwen in de vruchtbare leeftijd’ zou moeten laten vervallen. Bij die vrouwen zou het beleid gevolgd kunnen worden dat in Israël wordt toegepast. In dat land, dat de meeste ervaring heeft met deze ziekte, wordt geadviseerd dat vrouwen met een kinderwens doorgaan met colchicinegebruik en dat zwangere vrouwen ter geruststelling prenatale diagnostiek door middel van amniocentese wordt aangeboden.1 In recentere literatuur van Nederlandse auteurs staat zelfs dat het verrichten van amniocentese alleen ter geruststelling niet geïndiceerd is.2

Tenslotte zouden wij de auteurs willen vragen om in hun in het Turks opgestelde patiëntenfolder aandacht aan deze conflictueuze situatie te schenken.

Rotterdam, juli 2003,

Wij hebben als kinderartsen geen ervaring met de behandeling van ‘vrouwen in de vruchtbare leeftijd’ met familiale mediterrane koorts. Inderdaad wordt zwangerschap in de literatuur niet als absolute contra-indicatie voor het gebruik van colchicine bij familiale mediterrane koorts gezien. Ook zijn er geen nadelige gevolgen beschreven van het gebruik van colchicine tijdens lactatie, hoewel lage concentraties colchicine in borstvoeding aantoonbaar zijn.1 Voorts zijn er geen duidelijke aanwijzingen dat colchicine de productie en functionaliteit van de spermatozoa negatief beïnvloedt.2 Azoöspermie is wel beschreven bij patiënten met familiale mediterrane koorts, maar wordt waarschijnlijk veroorzaakt door testiculaire amyloïdose en niet door langdurig gebruik van colchicine.3 Net als de collegae Kusadasi en Van der Meulen zijn wij dan ook van mening dat de registratie van colchicine zou moeten worden uitgebreid met de indicatie ‘familiale mediterrane koorts’, waarbij ook de productinformatie herzien dient te worden – temeer daar het Farmacotherapeutisch kompas vermeldt dat langdurig gebruik van colchicine ‘zoöspermie’ veroorzaakt, terwijl de auteurs waarschijnlijk ‘azoöspermie’ bedoelen.4