De weg vragen

Het is 10 februari. Buiten regent het pijpenstelen, binnen schrijf ik iets over dit nummer. Soms geeft het NTvG je het blije gevoel dat de geneeskunde helemaal de goede kant op gaat. Andere keren, zoals deze week, denk je: mensen, mensen, wat zijn we toch aan het prutsen.

Neem de stukken over het geven van adrenaline bij reanimaties (D3280 en D3519). Dat doen we al decennia, dag in dag uit. Maar of de uitkomsten erdoor verbeteren is tot op de dag van vandaag onduidelijk. Adrenaline, blijkt nu, helpt wellicht het hart op gang terwijl er in het brein weinig muziek meer zit, waardoor je onder de streep alleen maar verliest (D3280). Zet je al het onderzoek op een rijtje (D3519), dan is de conclusie: ‘uh, we weten het nog niet, laten we er maar mee doorgaan.’

Waar we enerzijds prutsen door relevante vragen niet goed te onderzoeken, zijn we anderzijds toenemend slachtoffer van technologische ‘vooruitgang’, die ons afhankelijk en defensief maakt. Ik heb de begintijd van de CT-scan nog meegemaakt, toen je die alleen kreeg als dat écht nodig was. Neurologen verrichtten gewoon lumbaalpuncties als lichamelijk onderzoek geen uitval of verhoogde hersendruk suggereerde. Hoe anders gaat dat tegenwoordig. Bij ons op de SEH krijg je al een scan als je even de weg komt vragen, is mijn indruk wel eens. ‘Duur, maar niet ernstig’, kun je denken, maar CT-scans die ‘voor de zekerheid’ bij verdenking op meningitis voorafgaand aan een lumbaalpunctie worden gemaakt vertragen niet alleen de noodzakelijke behandeling van meningitis, ze blijken niet eens zinvol te zijn bij het voorspellen van punctiecomplicaties (D3328 en D3601). Onder de streep wederom: verlies.

Is er dan niets vrolijks deze week? Jawel: onderzoekers uit het Erasmus MC bepléiten niet alleen maatschappelijk relevant onderzoek, maar geven zelf ook het goede voorbeeld (D3109). Dat is knap, temeer daar patiënten met maatschappelijk relevante – lees: veelvoorkomende – ziekten de laatste jaren juist actief uit de umc’s worden geweerd onder het mom dat umc’s alleen voor topreferente zorg zijn. Ik blijf dat een slechte ontwikkeling vinden, maar lees in D3109 ook wel weer dat je, als je vanuit je ivoren toren goed uit het raam kijkt, toch iets goeds voor de wereld om je heen kunt doen.