Thuisbehandeling van patiënten met cytostatica

Hardenberg, maart 1990,

Collega De Vries et al. berichten in hun artikel dat patiënten geïnstrueerd dienen te worden om zelf thuis nieuwe spuiten met cytostatica klaar te maken (1990;377-9). Dit kan natuurlijk leiden tot bacteriologisch en milieuhygiënisch ongewenste situaties. Daarom maken wij in ons ziekenhuis voor continue toediening van 5-fluorouracil gebruik van een draagbare pomp (Pharmacia-Deltec, CADD-1 Model 5100HF), waarbij het disposable reservoir (Deltareservoir) éénmaal per week gewisseld en gevuld wordt. Dit gebeurt in de ziekenhuisapotheek onder aseptische omstandigheden in een laminaire down flow-kast.

Continue toediening gedurende één week is dan zonder problemen mogelijk. Deze methode is uiteraard alleen toepasbaar voor cytostatica die bij lichaamstemperatuur gedurende één week houdbaar zijn.

Groningen, april 1990,

Bij een grote groep patiënten die thuis met continue infusie van cytostatica werd behandeld, hebben wij geen sepsis gezien. Wij zijn het evenwel met collegae Runhaar et al. eens dat het de voorkeur verdient om waar mogelijk het aantal handelingen dat door de patiënt zelf moet worden verricht tot een minimum te beperken. Niet elk cytostaticum is zeven dagen stabiel bij kamertemperatuur. Toch kan, zoals wij zelf ook beschreven hebben, de apotheker de stabiliteit van sommige cytostatica garanderen, o.a. door de spuiten steriel ingepakt klaar te maken, zodat ze bijvoorbeeld maximaal een week thuis in de koelkast bewaard kunnen worden.1 5-fluorouracil is zeker zeven dagen stabiel bij kamertemperatuur en dus een geschikt middel om, zoals Runhaar et al. ook beschrijven, in één keer te bereiden voor gebruik gedurende een week.

Wij realiseren ons dat de ziekenhuisapotheek in Hardenberg 5-fluorouracil voor de patiënt thuis kan bereiden dankzij gedoogbeleid van de Hoofdinspectie voor de Geneesmiddelen.2-4 Nu meer patiënten thuis een intraveneuze behandeling ondergaan, is het te hopen dat ondanks vaak belemmerende regelgeving ziekenhuisapotheken, al dan niet in samenwerking met openbare apotheken, in toenemende mate tot een goede transmurale farmaceutische zorg voor deze vaak specialistische behandeling kunnen komen.

Onze groep heeft tot nu toe gekozen voor één type, relatief goedkope, spuitenpomp, waarop gewone luer-lockspuiten passen voor behandeling met verschillende cytostaticaschema's.1 De redenen hiervoor waren: (1) dat artsen en verpleegkundigen zo ervaring met één eenvoudige pomp kregen, (2) dat de kosten van de behandeling zo het laagst waren, (3) het tijdstip waarop de spuit met cytostatica verwisseld werd, kon variëren afhankelijk van de stabiliteit van het medicijn.

Het is duidelijk dat in goede samenwerking met alle geledingen continue intraveneuze therapie met cytostatica in de thuissituatie in Nederland mogelijk is.