Transvetzuren in de voeding: risico op coronaire hartziekten

Unsaturated fatty acids with their double bond in trans configuration raise serum low-density lipoprotein (LDL) cholesterol and lipoprotein(a) levels, and lower high-density lipoprotein (HDL) cholesterol in humans when substituted for cis unsaturated fatty acids in the diet. These effects should increase the risk of coronary heart disease, which is confirmed by epidemiological studies. Trans fatty acids are formed from cis unsaturated fatty acids during hydrogenation of vegetable oils in food industries. Until recently, major dietary sources of trans fatty acids in the Netherlands were frying fats, shortenings, and margarines, which in the past contained up to 50 of trans fatty acids. Nowadays, most shortenings and margarines sold in the Netherlands have a low trans fatty acid content due to manufacturing changes in the recent past. However, frying fats used in fast-food outlets still contain over 30 of trans fatty acids. French fries sold in these outlets provide 7-8 g of trans fatty acids per portion. Producers of frying fats for fast-food outlets therefore should also reduce the trans fatty acid content of their products as much as possible.

Onverzadigde vetzuren zijn vetzuren met één of meer dubbele bindingen. Ze maken in Nederland ongeveer een kwart uit van de totale calorie-inname van de mens en zijn dus een belangrijk bestanddeel van de voeding. De dubbele bindingen in onverzadigde vetzuren staan meestal in de zogenaamde cisconfiguratie (figuur 1). Bij de harding van plantaardige oliën in de voedingsmiddelenindustrie gaan de dubbele bindingen over in enkelvoudige. Dit levert verzadigde vetzuren op. Er kunnen dan echter ook onverzadigde vetzuren met dubbele bindingen in de transconfiguratie ontstaan (zie figuur 1).

De effecten van dergelijke transvetzuren op de gezondheid zijn momenteel onderwerp van discussie. In dit artikel geven wij een overzicht van de recente onderzoeken naar transvetzuren en het risico op coronaire hartziekten, en beschrijven wij het vóórkomen van transvetzuren in de Nederlandse voeding.