Geschiedenis van het genezen; de behandeling van tuberculose in Nederland rond 1900

Zie ook de artikelen op bl. 2160, 2164, 2181 en 2187.

‘Dat er in spijt van een veel drukker maatschappelijk verkeer minder menschen aan infectieziekten sterven dan vroeger, danken wij veel meer aan hygiënische verbeteringen (ruimere, lichtere en luchtiger woningen, betere huidcultuur, deugdelijker drinkwater, isolement van besmette personen, enz.) dan aan therapeutische veroveringen die van beteekenis zouden wezen bij eenmaal aanwezige ziekte.’1

Met deze opmerking van de Amsterdamse medicus Bernarclus H.Stephan (1859-1918) uit 1898 in gedachten bespreken wij in deze bijdrage over therapie verschillende wijzen van tuberculosebehandeling zoals die in het begin van deze eeuw werden toegepast (figuur 1). Er bestaan zeer veel primaire en secundaire bronnen over alle aspecten van de tuberculosebestrijding. In de verschillende medische bladen, maar ook in de populaire pers en niet te vergeten in de geschriften van de Nederlandsche Centrale Vereeniging tot bestrijding der Tuberculose (NCV), werd breed uitgemeten hoeveel aandacht de tuberculose…