In de luren gelegd door lues

Background

Syphilis is a sexually transmitted disease, caused by the spirochete Treponema Pallidum. Many different manifestations exist, which can complicate diagnosis.

Case

A 36-year-old man with a known HIV infection, presented himself with rectal blood loss and abdominal pain. Abdominal ultrasound and abdominal CT were suspicious for malign liver metastases. During subsequent colonoscopy, benign looking rectal lesions were found, possibly caused by either lymphogranuloma venereum or syphilis. Additional diagnostics confirmed an active syphilis infection. After treatment with benzylpenicillin, patient’s complaints resolved, as well as the lesions in rectum and liver.

Conclusion

We describe a rare case of a patient with secondary syphilis, presenting with rectal lesions and liver lesions suspicious for malign metastases.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Samenvatting

Achtergrond

Syfilis (lues) is een seksueel overdraagbare infectieziekte, veroorzaakt door de spirocheet Treponema pallidum. Er bestaan veel verschillende uitingsvormen, wat de diagnose kan bemoeilijken.

Casus

Een 36-jarige man, bekend met hiv-infectie, kwam met rectaal bloedverlies en buikpijn naar de SEH. Op aanvankelijk de echo en later CT-scans van het abdomen werd een beeld gezien dat verdacht was voor levermetastasen. Bij coloscopie werd een rectale laesie gezien waarbij differentiaaldiagnostisch gedacht werd aan lymphogranuloma venereum (LGV) of syfilis. Aanvullende diagnostiek bevestigde een actieve syfilisinfectie. Na behandeling met benzathinebenzylpenicilline verbeterden de klachten van patiënt en verdwenen zowel de rectale laesies als de afwijkingen in de lever.

Conclusie

Het betreft een zeldzame casus van een patiënt met secundaire syfilis die zich uitte met een rectale laesie en een beeld dat verdacht was voor levermetastasen.

Artikelinformatie

Aanvaard op

28 april 2021

20 oktober 2021

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D5669

Vakgebied

Beeldvorming

Interne vakken

Maag-darm-leverziekten

Microbiologie

Auteursinformatie

Spaarne Gasthuis, Hoofddorp, afd. Interne Geneeskunde: drs. J.L.G. Haitsma Mulier, arts-assistent interne geneeskunde, en dr. S.F.L. van Lelyveld, internist-infectioloog; afd. Maag-, darm- en leverziekten: dr. Y.H. van Beurden, arts-assistent maag-, darm- en leverziekten, en drs. B.C. van Eijck, mdl-arts. Streeklab Haarlem, Haarlem: dr. W.A. van der Reijden, medisch moleculair microbioloog.

Contact J.L.G. Haitsma Mulier (j.l.g.haitsmamulier-2@umcutrecht.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur	Belangenverstrengeling
Jelle L.G. Haitsma Mulier	ICMJE-formulier
Yvette H. van Beurden	ICMJE-formulier
Brechje C. van Eijck	ICMJE-formulier
Wil A. van der Reijden	ICMJE-formulier
Steven F.L. van Lelyveld	ICMJE-formulier

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?

Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.

ASK NTVG

Reacties

Prozone effect

Met belangstelling heb ik het artikel van collega Haistma Mulier e.a. gelezen dat wederom de fascinerende presentatie van lues onderstreept. Ik vroeg mij af of er nog gedacht is aan het prozone effect als oorzaak voor de aanvankelijk negatieve RPR? Hierbij is de aanwezigheid van spirocheten dermate overweldigend dat de test vals negatief kan zijn door agglutinatie. Door het serum verder te verdunnen wordt de test alsnog positief. Hoewel de meeste grote ziekenhuis laboratoria een tweestaps test gebruiken om dit effect op te sporen geldt dit niet voor alle laboratoria in Nederland die deze testen verrichten. Het is een zeldzaam fenomeen maar kan dus ook een oorzaak zijn voor een vals negatieve niet treponamale test waardoor men op het verkeerde been wordt gezet.
ref

PostJJ Sex Health 2012Nov;9(5)

reactie auteurs

Hartelijk dank voor uw belangstelling en uw reactie. Het prozone effect dient bij hoge klinische verdenking op syfilis en een negatieve niet-treponemale test beslist te worden uitgesloten. Daarnaast is er beschreven dat het prozone effect bij hiv-infectie nog vaker aan de orde kan zijn wegens een grotere antigeen/antistof mismatch waardoor agglutinatie moeilijker kan plaatsvinden. Agglutinatie is noodzakelijk voor een positieve niet-treponemale test. Om deze reden worden in veel laboratoria extra verdunningsstappen uitgevoerd om een fout-negatieve uitslag te voorkomen. Ook bij deze casus is dat uitgevoerd. De RPR test was echter bij een hogere verdunning alsnog negatief. Het prozone effect was in deze casus dus niet aan de orde. Wel is het mogelijk dat de RPR test vier weken voor SEH presentatie negatief was omdat de patiënt toen nog in de beginfase van het ziektebeloop zat. Kort na infectie is de seroreactiviteit van de RPR en VDRL test nog niet optimaal (zoals weergegeven in figuur 3).

Ref: Smith, G., & Holman, R. P. (2004). The prozone phenomenon with syphilis and HIV-1 co-infection. Southern medical journal, 97(4), 379–382.

namens de auteurs,

Jelle Haitsma Mulier, arts-onderzoeker