Dames en Heren,
De incidentie van syfilis lijkt de laatste jaren sterk toe te nemen.1 Hoewel voor het grootste deel van deze stijging homo- of biseksuele mannen verantwoordelijk zijn, zal de kans dat verloskundigen, huisartsen en gynaecologen te maken krijgen met een met syfilis besmette zwangere eveneens toenemen. In Nederland worden zwangeren routinematig gescreend op syfilisinfectie of een doorgemaakte syfilisinfectie. Het is echter niet altijd eenvoudig de serologische uitslagen bij moeder en kind te interpreteren en een juiste behandeling te kiezen. In deze les beschrijven wij 3 ziektecasussen en vatten wij een richtlijn samen voor de preventie en de behandeling van congenitale syfilis.
Patiënt A, een meisje, werd geboren na 39 2/7 week, met een geboortegewicht van 3500 g. De moeder van patiënte maakte 5 jaar vóór de huidige graviditeit een infectie in Suriname door. Zij vermoedde dat het om syfilis ging. Zij behandelde de infectie zelfstandig met een…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Driebergen, oktober 2007,
Hoewel ik geen expert ben, heb ik het door collega Schatorjé et al. geschetste beeld toch vaak gezien als districtsdokter in de 6 jaar dat ik in Lesotho verbleef (het Tijdschrift vindt ook gretig aftrek onder (aanstaande) tropenartsen) (2007:2241-7). Op de lijst van vroege congenitale syfilissymptomen horen perianale condylomata lata. Ik zag die ongeveer 5 keer bij zuigelingen. Verder is het een goed idee om een test cito te doen, soms ook voor hiv, zodat de patiënte op de uitslag en eventuele eerste injectie kan wachten; in bepaalde gevallen kan men er namelijk niet op vertrouwen dat de zwangere weer op controle komt en is er geen vast adres (soms alleen een mobiel nummer). In het artikel werden cocaïne gebruikende zwangeren genoemd en men kan misschien ook denken aan uitgeprocedeerde migranten en aan door infrastructuur of financiën beperkte omstandigheden in Afrika.1
Overigens is het goed om in de hoogrisicogroep de test routinematig later in de zwangerschap te herhalen. Sommige mannen hebben onregelmatige seks juist als hun partner zwanger is en zwangerschap kan verrassende effecten op de vrouwelijke libido hebben. Vrouwen met een miskraam lopen vaak een routinesyfilistest mis.
Hiv werd door Schatorjé et al. niet genoemd. Vermoedelijk moet iedere baby, geboren uit een op tijd volgens de richtlijnen voor syfilis behandelde moeder met hiv, toch een penicillinekuur krijgen, niet alleen in landen waar niet alle betrokken zwangeren een consistente antiretrovirusbehandeling krijgen. Er zijn recente bewijzen uit Frankrijk van nog vitale spirocheten bij hiv-patiënten na de door de WHO geadviseerde penicillinebehandeling.2
Rutgers S. Syphilis in pregnancy: a medical audit in a rural district. Cent Afr J Med. 1993;39:248-53.
Walter T, Lebouche B, Miailhes P, Cotte L, Roure C, Schlienger I, et al. Symptomatic relapse of neurologic syphilis after benzathine penicillin G therapy for primary or secondary syphilis in HIV-infected patients. Clin Infect Dis. 2006;43:787-90.
(Geen onderwerp)
Heerlen, oktober 2007,
Onze lijst van symptomen was bedoeld als illustratie van de meest voorkomende symptomen bij congenitale syfilis. Bij dit ziektebeeld worden de huidafwijkingen gekenmerkt door een maculopapulair exantheem, dat met name op handen en voeten te vinden is.1 Echter, dat condylomata lata wel voor kunnen komen bij vroege congenitale syfilis is bekend.2
De zwangere vrouw met zowel hiv als een syfilisinfectie hebben wij inderdaad niet besproken in de klinische les. Daarvoor hebben wij bewust gekozen en de betreffende casussen gaven daar ook geen directe aanleiding toe. Op dit moment bestaat er onvoldoende evidence om te bepalen of kinderen met congenitale syfilis van wie de moeders ook besmet zijn met hiv een andere diagnostiek, behandeling en follow-up nodig hebben dan wordt geadviseerd voor alle andere kinderen.3 Zoals aangegeven door collega Verkuyl is een adequate follow-up bij deze populatie niet altijd zeker. Maatregelen die hierop anticiperen (zoals de eenmalige gift benzylpenicilline in het behandelschema) zijn van groot belang, evenals het routinematig herhalen van het serologisch onderzoek bij risicozwangeren later in de zwangerschap.
Feigin RD, Cherry JD, Demmler GJ, Kaplan S. Textbook of pediatric infectious diseases. 5th ed. Philadelphia: Saunders; 2003.
Lugo A, Sanchez S, Sanchez JL. Congenital syphilis. Pediatr Dermatol. 2006;23:121-3.
Sexually transmitted diseases. Treatment guidelines. Department of Health and Human Services. Atlanta: Centers for Disease Control and Prevention; 2006.