Neonatale methemoglobinemie na maternale perineuminfiltratie met prilocaïne

Onbegrepen cyanose bij twee neonaten

Klinische praktijk
Bernice V. Wieland
Alex Leijten
Hylke H.A.C.M. van der Heijden
Rafli van de Laar
Fia ten Brink
Nicole O. Alers
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D5391
Abstract

Samenvatting

Achtergrond

Neonatale methemoglobinemie is een zeldzaam maar gevaarlijk ziektebeeld dat, indien niet tijdig herkend, kan leiden tot irreversibele schade en mortaliteit. Methemoglobinemie kent hereditaire en verworven oorzaken.

Casus

Twee pasgeborenen kregen enkele uren postpartum onbegrepen, ernstige cyanose. Op grond van de diagnostiek is maternale perineuminfiltratie met prilocaïne durante partu de meest waarschijnlijke oorzaak. Prilocaïne lijkt in vergelijking met andere lokale anesthetica het hoogste risico op neonatale methemoglobinemie te geven. Na intraveneuze behandeling met methyleenblauw trad er zowel klinisch als biochemisch vlot herstel op.

Conclusie

Ondanks de zeldzaamheid van medicamenteus geïnduceerde neonatale methemoglobinemie, moeten zorgverleners deze diagnose meenemen in hun differentiaaldiagnose. Met name verloskundigen, obstetrici en kinderartsen dienen zich bewust te zijn van het feit dat transmissie van anesthetica – in het bijzonder prilocaïne – dit ziektebeeld bij de neonaat kan geven. Bij voorkeur wordt bij zwangeren een ander lokaal anesthesticum gebruikt, zoals lidocaïne.

Auteursinformatie

VieCuri Medisch Centrum, locatie Venlo; afd. Gynaecologie: drs. B.V. Wieland, anios obstetrie en gynaecologie; dr. R. van de Laar, gynaecoloog; dr. N.O. Alers, aios gynaecologie; afd. Kindergeneeskunde: drs. A. Leijten, anios kindergeneeskunde; drs. H.H.A.C.M. van der Heijden, kinderarts. Maxima Medisch Centrum, locatie Veldhoven, afd. Kindergeneeskunde, Veldhoven: drs. F. ten Brink, kinderarts.

Contact B.V. Wieland (bwieland@viecuri.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Verantwoording

Bernice V. Wieland en Alex Leijten delen het eerste-auteurschap.

Auteur Belangenverstrengeling
Bernice V. Wieland ICMJE-formulier
Alex Leijten ICMJE-formulier
Hylke H.A.C.M. van der Heijden ICMJE-formulier
Rafli van de Laar ICMJE-formulier
Fia ten Brink ICMJE-formulier
Nicole O. Alers ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Anneke
Passier

In de publicatie van Wieland wordt gewezen op de risico’s van neonatale methemoglobinemie na gebruik van prilocaïne tijdens de bevalling. Wij onderschrijven het belang dat zorgverleners ervan op de hoogte zijn dat maternale prilocaïnetoediening tijdens de bevalling dit ziektebeeld kan induceren. Neonatale methemoglobinemie is een bekende, zij het zeldzame bijwerking van prilocaïne, en is helaas nog niet algemeen bekend. In het artikel wordt de informatie in onze kennisbank samengevat als:  “Bijwerkingencentrum Lareb beschouwt prilocaïne als veilig in de zwangerschap.” Prilocaïne stond inderdaad op onze website in de categorie meest veilig. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen risico’s bekend zijn. Er stond namelijk in de begeleidende tekst ook dat er meldingen zijn van methemoglobinemie bij gebruik van hoge dosering prilocaïne tijdens de bevalling. Maar dat was inderdaad niet prominent genoeg. Op basis van deze, voor ons zeer waardevolle, opmerking uit de praktijk hebben wij dan ook besloten de betreffende informatie op de website aan te passen.

Heeft u vragen of opmerkingen over teksten onze Kennisbank op de Lareb website, neem dan contact met ons. Dan kunnen we het toelichten of, zoals in dit geval, een aanpassing doen. Wij zijn bereikbaar per email kenniscentrum@MoedersvanMorgen.nl of telefonisch 073-6469702.

Anneke Passier, Benedikte Cuppers.
Moeders van Morgen, onderdeel van Bijwerkingencentrum Lareb