Dames en Heren,
De samenstelling van de Nederlandse bevolking is de afgelopen decennia veranderd door de instroom van migranten, veelal uit het Midden-Oosten en Afrika. Als gevolg hiervan zien we een toename van de prevalentie van een aantal hematologische aandoeningen, waaronder glucose-6-fosfaatdehydrogenase(G6PD)-deficiëntie. Het is 10 jaar geleden dat deze stoornis in dit tijdschrift werd besproken. Vanwege de toegenomen prevalentie enerzijds en onzekerheid bij hulpverleners over de veiligheid van bepaalde medicatie anderzijds, is het nuttig opnieuw de aandacht te vestigen op dit ziektebeeld aan de hand van de volgende 3 ziektegeschiedenissen.
Patiënt A, een à terme geboren neonaat, werd icterisch op dag 3 post partum. Op dag 4 verwees de verloskundige hem naar de SEH. Zijn ouders waren afkomstig uit Iran, niet consanguien en de familieanamnese was negatief voor hematologische aandoeningen. Behoudens de icterus was het lichamelijk onderzoek niet afwijkend. Aanvullend onderzoek toonde een serumbilirubineconcentratie van 551 μmol/l, ruim boven de wisseltransfusiegrens (410 μmol/l). Er werd direct begonnen met driedubbele fototherapie (dat wil zeggen: fototherapie met 3 lampen) en ruim vocht. Omdat de bilirubineconcentratie onvoldoende daalde werd besloten tot het verrichten van een wisseltransfusie.
Tijdens de wisseltransfusie kreeg patiënt meerdere insulten, waarop wij begonnen met toediening van fenobarbital, gevolgd door continue toediening van midazolam. Na de wisseltransfusie was de bilirubineconcentratie gedaald naar 310 μmol/l en zagen wij geen insulten meer. Voorafgaand aan de wisseltransfusie hadden wij uitgebreide diagnostiek ingezet naar bloedgroep- en resusincompatibiliteit, infecties en andere oorzaken van hyperbilirubinemie. Omdat de…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Niet tuinboon, maar kikkererwt
De auteur noemt Favus-Beans tuinbonen. Dit is mijnsinziens niet correct. Favus Beans heten in het nederlands kikkererwten (ook wel keker of garbanzo). Het is de basis voor falafel (een joodse lekkernij) en het smeersel humus. Deze laatste producten zijn ook in Nederland momenteel populair.
Janwillem Koten, patholoog b.d. en ex-tropenarts
reactie auteurs
Geachte collega Koten,
Hartelijk dank voor uw reactie. De Nederlandse vertaling van ‘fava beans’ is wel degelijk tuinbonen. De wetenschappelijke naam is Vicia faba, het is een plant die behoort tot de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae) en de onderfamilie Faboideae.De kikkererwt, oftewel Cicer arietinum, komt ook uit de vlinderbloemenfamilie en dezelfde onderfamilie, echter wel een ander geslacht (Cicer).
Deze gelijkenis heeft ons aangezet tot het verrichten van verder literatuuronderzoek. Tot op heden werd de kikkererwt als veilig voor alle vormen van G6PD deficiëntie beschouwd 1,2,3. Er is slechts 1 studie bekend waarin wel het verband gelegd wordt tussen kikkererwten en G6PD-deficiëntie 4. Dieet was in deze studie de meest frequent uitlokkende factor voor hemolyse (83,4%). Hiervan werden tuinbonen bij 32.6% als trigger gevonden, falafel bij 19.4% en kikkererwten bij 10.8%. Falafel wordt in Egypte meestal gemaakt van gestampte tuinbonen, terwijl falafel elders gemaakt uit gestampte kikkererwten of uit een combinatie van tuinbonen en kikkererwten bestaat.
Op basis van bovenstaande artikelen zou men niet alleen tuinbonen, maar ook kikkererwten (en daarmee falafel en humus) moeten ontraden aan G6PD deficiëntie klasse I en voorzichtigheid gebieden bij klasse II. Wij zullen de lijst aanpassen.
Met vriendelijke groet,
Monique Suijker, mede namens Lotte Hoving
1.Lee SW, Lai NM, Chaiyakunapruk N, Chong DW. Adverse effects of herbal or dietary supplements in G6PD deficiency: a systematic review. Br J Clin Pharmacol. 2017 Jan;83(1):172-179. doi: 10.1111/bcp.12976. Epub 2016 May 21
2. Lee SW, Chaiyakunapruk N, Lai NM. What G6PD-deficient individuals should really avoid. Br J Clin Pharmacol. 2017 Jan;83(1):211-212. doi: 10.1111/bcp.13091. Epub 2016 Sep 20.
3.La Vieille S, Lefebvre DE, Khalid AF, Decan MR, Godefroy S. Dietary restrictions for people with glucose-6-phosphate dehydrogenase deficiency. Nutr Rev. 2019 Feb 1;77(2):96-106. doi: 10.1093/nutrit/nuy053.
4. Hagag AA, Badraia IM, Elfarargy MS, Abd Elmageed MM, Abo-Ali EA. Study of Glucose-6-Phosphate-Dehydrogenase Deficiency: 5 Years Retrospective Egyptian Study. Endocr Metab Immune Disord Drug Targets. 2018 Feb 13;18(2):155-162.