Hans van der Linde, huisarts en SCEN-arts, loopt al 25 jaar te hoop tegen de invloed van farmamarketing. Als lid van het College voor Accreditering Huisartsen deed hij in 2001 in Medisch Contact verslag van visitaties van commerciële cursussen: ‘Nascholing als marketinginstrument’. Vandaag de dag zou niemand opkijken van dat artikel maar destijds baarde het opzien en boze reacties. In hetzelfde jaar deed onderzoekjournalist Joop Bouma in Trouw verslag van visitaties van wintersportcursussen, waarvan Van der Linde de accreditering had ingetrokken wegens misleidende reclame. De publiciteit betekende het einde van commerciële skicursussen (hvanderlinde@zeelandnet.nl).
Weet u welke 2 soorten geneesmiddelen de afgelopen jaren de bulk aan advertenties vormden in medische bladen? Dat zijn antidiabetica en inhalatoren.
Weet u hoe je aan zo’n advertentiecampagne kunt zien of er sprake is van een medicijn dat nog maar liever niet moet worden voorgeschreven? Het antwoord komt van Edwin Land van Polaroid: ‘Marketing is what you do when your product is no good.’ Een goed product verkoopt zichzelf. Een goed geneesmiddel behoeft geen reclame. Artsen hijsen zo’n middel zelf wel op het schild. Het ongekende reclameoffensief de afgelopen jaren voor de nieuwe antidiabetica en inhalatoren maakt daarom duidelijk…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Nieuwe geneesmiddelen; wederhoor
Geachte redactie en collega van der Linde,
Ja, wat bezielt hem?; een paraphrase op de titel van het eerste deel van het weekboek van Hans van der Linde in het NTVG van 2015 (Nr45 en 46). En wat bezielt de redactie van het NTVG om op deze wijze een forum te bieden aan een auteur met een zo ongenuanceerde visie op de farmaceutische industrie.
Sinds 1987, dus nu bijna 30 jaar ben ik werkzaam in de farmaceutische industrie, van 1987-2000 als hoofd van de research en development (R&D) op het gebied van voortplantingsgeneeskunde (VG) bij voormalig Organon (nu MSD) en van 2001-heden als oprichter en directeur van Pantarhei Bioscience, gespecialiseerd in de ontwikkeling van nieuwe geneesmiddelen, aanvankelijk op het gebied van VG, maar sinds 2014 gericht op het ontwikkelen van verbeterde hormonale behandelingen van maligniteiten, met name borst, ovarium en prostaat kanker. Voor 1987 was ik universitair werkzaam als gynaecoloog.
Zowel bij Organon, als bij Pantarhei, als in de uitgebreide internationale contacten tijdens mijn R&D werkzaamheden heb ik vele mensen ontmoet die met grote zorgvuldigheid en commitment voor normale salarissen gedreven werkten aan hun projecten. De doelstelling in de innovatieve farma industrie was vrijwel altijd het zoeken naar een betere behandelingsmethode. Geneesmiddelenontwikkeling is zeer kostbaar en tijdrovend. Laat mij een concreet voorbeeld geven. Wij werken al 14 jaar aan een nieuw natuurlijk oestrogeen voor anticonceptie, dat nu naar fase 3 gaat, waarbij twee grote studies gaan plaatsvinden in Europa en de USA met in elke studie circa 5000 vrouwen (kosten van deze studies zijn € 60 mln). Als alles volgens plan verloopt is de nieuwe pil in 2019 beschikbaar en dan is er een pil die hopelijk een lager thromboserisico heeft en niet ongunstig is voor de borst (ik formuleer zo voorzichtig mogelijk). Echter beide zijn in het kader van een fase 3 programma niet definitief aantoonbaar. Dat zal moeten gebeuren via follow-up na marktintroductie (fase 4 onderzoek). Overheden stellen terecht in toenemende mate eisen aan het uitvoeren van dergelijk fase 4 onderzoek bij gebruik in de praktijk. Mij lijkt dat Hans van der Linde zijn collegae wat onderschat. Zij kunnen heel goed onderscheid maken tussen marketing kletspraatjes en feitelijke informatie.De kritiek op het zinloze "me too" gebeuren deel ik, maar daar zouden vooral de goedkeurende instanties bij de overheden eenvoudig een stokje voor kunnen steken.
Hoe komt het toch dat de farmaceutische industrie zulke excessieve negatieve reacties oproept, zoals in dit weekboek en nog extremer in het recent verschenen boek van Peter Gotzsche, waarvan zelfs zijn werkgever, de Cochrane organisatie, afstand heeft genomen. Ik denk dat een belangrijke factor daarbij het gevoel van afhankelijkheid is. Zonder de farma industrie geen nieuwe geneesmiddelen en geen vooruitgang in de farmacotherapie. Dat is een onontkoombaar feit.
Herjan JT Coelingh Bennink, CEO Pantarhei Bioscience