Samenvatting
Met behulp van een recente casus ter illustratie willen wij de lezer wijzen op de kracht, maar ook op de risico's van het gebruik van hedendaagse communicatiemiddelen. Een ongenuanceerd en onjuist bericht in een elektronische nieuwsbrief over de gepubliceerde resultaten van een studie naar het effect van het Helikopter-Mobiel Medisch Team op sterfte werd zonder verificatie overgenomen door een landelijke nieuwssite. Het bericht werd vervolgens opgepakt door landelijke pers en door diverse nieuwssites, elektronische nieuwsbladen en sociale mediaongewijzigd gekopieerd en verspreid. Uiteindelijk werd zelfs de minister van Volksgezondheid ter verantwoording geroepen. Deze casus staat niet op zich. Toenemend bepaalt de publieke interpretatie en verspreiding de betekenis van wetenschappelijk onderzoek. De beschreven casus toont dat de keuze van de media voor het presenteren van de resultaten met zorg moet worden gemaakt om ongewenst beleid gebaseerd op onjuiste conclusies te voorkomen.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Traumahelikopters en media-aandacht
In nummer 39 van 29 september staan twee artikelen over de media als boeman en als zondebok (Van Maanen, p 1608 e.v. en De Jongh e.a., p 1639 e.v.). Aanleiding was een bericht in mijn Nieuwsbrief Zorginnovatie. In beide artikelen valt op dat de auteurs niet pleiten voor vervolgonderzoek naar de meerwaarde van trauma helikopters boven het netwerk van ambulanceposten dat Nederland ook kent. Al jaren bestaat er een professionele en wetenschappelijke discussie over die meerwaarde. Dat is waarschijnlijk een verklaring van de ophef die het bericht veroorzaakte op het internet, de massamedia, het parlement en nu ook in het NTvG.
Verder, ik heb mij in mijn eigen bericht gehouden aan de samenvatting van het oorspronkelijke artikel. Alleen de kop “Traumahelikopter heeft geen meerwaarde” heb ik zelf gemaakt. Die had beter kunnen luiden: “meerwaarde van trauma helikopter niet aangetoond’.
Guus Schrijvers, Oud-hoogleraar Public Health Julius Centrum UMC Utrecht
Media en traumaheli's (reactie auteurs)
Wij danken collega Schrijvers voor zijn reactie.
Hij benoemt twee punten: Allereerst dat er niet gesproken wordt over vervolgonderzoek. Dat klopt. In zowel het oorspronkelijke artikel in Injury als in de reactie van en naar de vier helicentra wordt dat uitgebreid gedaan. Het onderhavige stuk in het NTvG is niet bedoeld om inhoudelijk op het onderzoek in te gaan, maar wij hadden voor ogen de lezer te informeren over het mogelijke effect van de moderne media. Bijkomend voordeel van de moderne media is de laagdrempelige mogelijkheid van "fact-check". Wij nodigen de lezer dan ook uit om zelf een oordeel te vellen over Schrijvers tweede punt, te weten het feit dat hij alleen de kop zelf heeft gemaakt en zich aan de samenvatting van het oorspronkelijk artikel heeft gehouden.
Mariska de Jongh
Michiel Verhofstad
Bart Berden