Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Een moeilijk te stellen diagnose

‘Maligne peritoneaal mesothelioom’

Klinische praktijk
Fleurtje M. van der Valk
Jan van Leeuwen
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4269
Abstract
Abstract
Sluiten
’Malignant peritoneal mesothelioma’: a condition difficult to diagnose

Background

Malignant mesothelioma is an aggressive neoplasm, which arises from serous membranes, such as the pleura and the peritoneum. Malignant peritoneal mesothelioma is relatively rare, but the incidence is increasing worldwide because of intensive asbestos use during the 20th century.

Case description

A 60-year-old man complained of malaise, night sweating and weight loss and was seen by a specialist in internal medicine. Additional investigation included a CT scan, 2 PET-CT scans, 2 diagnostic laparoscopies and histological examination of peritoneum biopsies. After 7 months the diagnosis of malignant peritoneal mesothelioma was made.

Conclusion

Histological investigation is of great importance when there is indication of malignant peritoneal mesothelioma. There is not yet a consensus concerning the optimal treatment, but a small increase in survival can be achieved by systemic chemotherapy or intraperitoneal therapy consisting of hyperthermic intraperitoneal chemotherapy after cytoreductive surgery.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Samenvatting

Achtergrond

Het maligne mesothelioom is een agressief neoplasma, dat uitgaat van sereuze membranen, zoals de pleura en het peritoneum. Een maligne peritoneaal mesothelioom is relatief zeldzaam, maar de incidentie stijgt wereldwijd door intensief asbestgebruik tijdens de 20e eeuw.

Casus

Een 60-jarige man had last van algehele malaise, nachtzweten en gewichtsverlies en werd door de internist onderzocht. Aanvullend onderzoek bestond onder meer uit een CT-scan, 2 PET-CT-scans, 2 diagnostische laparoscopieën en histologisch onderzoek van peritoneumbiopten. Na 7 maanden werd de diagnosis ‘maligne peritoneaal mesothelioom’ gesteld.

Conclusie

Bij aanwijzingen voor een maligne peritoneaal mesothelioom is histologisch onderzoek van groot belang. Consensus over de optimale behandeling is er nog niet, maar een klein overlevingsvoordeel is te behalen met systemische chemotherapie of intraperitoneale therapie bestaande uit hyperthermische intraperitoneale chemotherapie na cytoreductieve chirurgie.

Artikelinformatie

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4269
Vakgebied
Pathologie
Kanker
Maag-darm-leverziekten
Labdiagnostiek
Interne vakken
Huisartsgeneeskunde
Chirurgie
Beeldvorming
Werk en gezondheid
Auteursinformatie

Universitair Medisch Centrum Groningen, afd. Interne Geneeskunde, Groningen.

Drs. F.M. van der Valk, semi-arts (thans: arts-onderzoeker, AMC, afd. Vasculaire geneeskunde, Amsterdam); dr. J. van Leeuwen, internist.

Contact drs. F.M. van der Valk (f.m.valkvander@amc.uva.nl)

Verantwoording

Dr. R.H.J.A. Slart, nucleair geneeskundige, hielp bij het beoordelen en bewerken van de radiologische afbeelding en drs. H.S. Hofker, chirurg, hielp bij het samenstellen van het beeldmateriaal van de diagnostische laparoscopie.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 26 februari 2012

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Anneke
de Bres - de Langen

Na uw artikel over het maligne peritoneaal mesothelioom te hebben gelezen, wil ik graag een enkele opmerking maken.

De getallen, die u noemt voor de incidentie van mesothelioom betreffen de mesotheliomen als totaal, niet de subgroep peritoneaal mesothelioom; dat is niet zo duidelijk in uw artikel.

Het maligne peritoneaal mesothelioom maakt niet voor 30, maar voor ongeveer 3% deel uit van het totaal aantal mesotheliomen, een drukfout misschien.

Wij onderstrepen het belang van uw artikel ivm de te verwachten ziektegevallen, die zich de komende decennia nog zullen gaan voordoen. De asbest productie is dan wel verboden sinds 1993, maar daarmee is het asbest nog niet opgeruimd.

Het is goed, dat u nog even kort wijst op het bestaan van het Instituut Asbest Slachtoffers; hier wordt nagegaan op welke schadevergoeding de mesothelioom patiënten recht hebben. Het instituut bemiddelt tussen werkgever en patiënt, die in ieder geval een voorschot op de schadevergoeding ontvangt. Echter verdere juridische stappen, die soms nodig zijn om een volledige schadevergoeding te krijgen, worden niet door het Instituut geboden. Daarvoor moet alsnog een advocaat worden ingeschakeld.

Anneke de Bres-de Langen, huisarts n.p

Fleur
van der Valk

 

Allereerst dank voor uw belangstelling.Inderdaad omvat de beschreven incidentie alle soorten maligne mesotheliomen. Onderscheid wordt gemaakt in 4 verschillende mesotheliomen afhankelijk van de locatie cq het sereuze membraan.

Mesotheliomen kunnen namelijk ontspringen vanuit pleura (65%-70%) of peritoneum (30%). Een heel klein deel gaat maar uit van sereuze membranen als tunica vaginalis testis of het pericard (slechts 1%-2%). Het betreft dus geen drukfout. Ter referentie verwijs ik graag naar twee onderstaande publicaties

Fleur van der Valk

 

  • Bridda A, Padoan I, Mencarelli R, Frego M. Peritoneal mesothelioma: a review. MedGenMed. 2007;9:32.
Annemarie
van de Geer

In het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van 12 april 2012 lazen wij het artikel ‘Maligne peritoneaal mesothelioom, een moeilijk te stellen diagnose’, van F.M. van der Valk en J. van Leeuwen. Onze interesse werd gewekt doordat wij juist in die week een patiënt met dezelfde diagnose zagen. Op drie punten zijn de getallen in het artikel volgens ons echter niet juist.

De opgegeven incidentie van het peritoneale mesothelioom in Nederland van 400 per jaar, oplopend tot 700 per jaar in  2020, is ongeveer een factor tien te hoog. Volgens het IKNL bedroeg de incidentie tussen 1989 en 2008 345 mannen en 118 vrouwen. In dezelfde periode bedroeg de incidentie van het pleurale mesothelioom 6222 mannen en 898 vrouwen[1]. Zouden de incidentie van het pleurale en peritoneale mesothelioom per abuis in het artikel kunnen zijn verwisseld?

Daarnaast wordt gezegd dat van het totaal aantal mesotheliomen 30% een maligne peritoneaal mesothelioom is. Peritoneale mesotheliomen dragen echter slechts voor 10-15% bij aan de totale incidentie van mesotheliomen[2].

Tenslotte: de verwachting dat de incidentie van mesotheliomen gaat stijgen geldt met name voor het pleurale mesothelioom, niet voor het peritoneale mesothelioom. Dat komt doordat het peritoneale mesothelioom minder sterk gerelateerd is aan asbest dan de pleurale vorm [3].

 

Paul J. Kingma, MDL arts

M.E.M. (Marjolein) Rentinck, Internist-oncoloog

A. (Annemarie) van de Geer, co-assistent

Tergooiziekenhuizen, locatie Hilversum

 

[1]Iknl.nl; Nederlandse vereniging van artsen voor longziekten en tuberculose: richtlijn “diagnostiek en behandeling van het mesothelioom. Versie 1.9 18 september 2011

[2]US mesothelioma patterns 1973-2002: indicators of change and insights into background rates. Teta MJ, Mink PJ, Lau E et al. Eur J Cancer Prev. 2008;17(6):525.

[3]Malignant mesothelioma: attributable risk of asbestos exposure. Spirtas R, Heineman EF, Bernstein L et al. J Occup Environ Med. 1994;51(12):804.