Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Zelfverwaarlozing bij ouderen, een complex probleem

Klinische praktijk
Fransje E. Reesink
Leo Boelaarts
Henry C. Weinstein
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B349
Abstract
Abstract
Sluiten
Self-neglect in older adults - a complex problem

A 76-year-old man presented at the emergency department with functional decline and extreme self-neglect. He died after a few days. The probable cause of death was pneumonia. His family consented to autopsy. Surprisingly, the neuropathological findings showed a tauopathy consistent with fronto-temporal dementia. Self-neglect in the elderly is a common and complex problem associated with high mortality and morbidity. This syndrome requires a thorough workup to detect possible causes. The most common etiologies are neurodegenerative disorders, psychiatric illness and alcohol abuse. It is important to elucidate the cause of self-neglect in order to give the proper treatment and support to the patient and family.

Dames en Heren,

In de praktijk zien we regelmatig ouderen die zichzelf vaak lange tijd hebben verwaarloosd. Hier presenteren wij de ziektegeschiedenis van een patiënt bij wie wij pas na zijn overlijden betrokken raakten. Vanwege zijn presentatie en omdat hij snel na opname was overleden, was er een beperkte status bijgehouden. Toch was duidelijk dat het een verwaarloosde man betrof met merkwaardig gedrag. De hersenobductie toonde een onverwachte diagnose, waarvan de familie vanzelfsprekend op de hoogte werd gesteld. De heteroanamnese die wij achteraf afnamen, maakt duidelijk hoe belangrijk het is om zo vroeg mogelijk een juiste diagnose te stellen bij ouderen die zichzelf verwaarlozen.

Patiënt A, een 76-jarige man, werd door zijn huisarts verwezen naar de Spoedeisende Hulp vanwege algehele malaise en gewichtsverlies. De medische voorgeschiedenis vermeldde COPD en een onderbeenamputatie in 1958 na een auto-ongeval. Patiënt gebruikte geen medicijnen. Hij rookte al jaren twee pakjes sigaretten per dag. De…

Artikelinformatie

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B349
Vakgebied
Ouderen
Huisartsgeneeskunde
GGZ
Auteursinformatie

VU Medisch Centrum, afd. Neurologie, Amsterdam.

Drs. F.E. Reesink, arts in opleiding tot neuroloog.

Medisch Centrum Alkmaar, Alkmaar.

Drs. L. Boelaarts, klinisch geriater.

Sint Lucas Andreas Ziekenhuis, afd. Neurologie, Amsterdam.

Dr. H.C. Weinstein, neuroloog.

Contact drs. F.E. Reesink (f.reesink@vumc.nl)

Verantwoording

Prof.dr. P. van der Valk, neuropatholoog (VU Medisch Centrum), verrichtte de hersenobductie.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 6 maart 2009

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Compliment voor dit "to the point" artikel over een herkenbaar en te verwachten toenemend probleem. Wat mij enigszins verbaast, is dat enerzijds “een psychiatrische stoornis” als tweede meest voorkomende oorzaak genoemd wordt, maar dat in de "leerpunten" niet geadviseerd wordt om allereerst (via de huisarts) de ambulante ouderen-GGZ in te schakelen. Met gedoseerde bemoeizorg en begeleiding van mantelzorgers kan vaak voorkomen worden wat nu beschreven is. Eens te meer laat dit verhaal de hiaten zien in de (ambulante) hulpverlening aan (kwetsbare) ouderen en hun naaste omgeving.

 

GGZ-Haagstreek, Leidschendam (Rivierduinen)

 

Frits Oostervink, (geronto)psychiater

In het artikel van Reesink et al. wordt aandacht gevraagd voor het helaas te vaak voorkomende probleem van zelfverwaarlozing bij ouderen. Inhoudelijk wordt ingegaan op het moeilijk herkenbare ziektebeeld van de Fronto-temporale Dementie.

Het begrip Klinische Les wordt door de auteurs wel erg letterlijk opgepakt door weinig aandacht te besteden aan de diagnostische- en behandelmogelijkheden van het ambulante veld. Gedragsveranderingen en -problemen op oudere leeftijd zijn het werkterrein bij uitstek van de ouderenpsychiatrie, natuurlijk in samenwerking met Klinische Geriatrie en Neurologie als het gaat om nadere diagnostiek.

De ambulante ouderenpsychiatrie kan bij het signaleren van zelfverwaarlozing (zoals in deze klinische les) uitstekend ingezet worden om middels observatie in de thuissituatie door daartoe geschoolde professionals tot eerste diagnostische overwegingen te komen. Daarnaast speelt de ouderenpsychiater een rol als het gaat om overwegingen rondom gedwongen opname en/of behandeling.

Ook tijdens klinische observatie kan het gepropageerde biopsychosociale model verder verfijnd worden door psychiatrische consultatie. De oproep om niet te aarzelen een geriater of neuroloog in consult te vragen zou ik dan ook van harte willen ondersteunen mits uitgebreid met de oproep ook de ouderenpsychiatrie ambulant en klinisch in te zetten bij deze zo zorgwekkende casuïstiek.

 

Divisie Ouderenpsychiatrie, GGZ-NHN

 

Ton Dhondt, ouderenpsychiater, directeur behandelzaken