Linkerventrikelhypertrofie; verschillen in diagnostische en prognostische waarde van elektrocardiografie en echocardiografie

Paterswolde, oktober 1997,

Dijkstra et al. komen na zorgvuldige bestudering van de literatuur tot een goed onderbouwde evaluatie ten aanzien van de waarde van elektrocardiografie en echocardiografie voor het vaststellen van een toegenomen linkerventrikelmassa (1997:1969-72). De aanwezigheid van hypertrofie van het linker ventrikel is een belangrijke en onafhankelijke voorspeller van het optreden van hart- en vaatziekten en Dijkstra et al. stellen mijns inziens terecht dat vroegtijdige detectie van linkerventrikelhypertrofie (LVH) van belang is.

In de voorlaatste alinea concluderen zij dat behandeling van LVH bij hypertensiepatiënten zinvol is. Deze conclusie is voorbarig. De behandeling zou bestaan uit bloeddrukverlaging, maar het is nog niet bewezen dat afname van LVH, onafhankelijk van de daling in bloeddruk, tot minder hart- en vaatziekten leidt. Behandeling van hypertensie en het volgen van het bloeddrukverloop zijn daarom voldoende.

Nijmegen, oktober 1997,

Wij danken collega Beltman voor zijn reactie. Het aantal onderzoeken waarbij een verbetering van de prognose na behandeling van LVH met antihypertensiva aangetoond kan worden, is nog erg gering. Bij onderzoek naar echocardiografisch vastgestelde LVH is wel aangetoond dat een afgenomen linkerventrikelmassa gepaard lijkt te gaan met een verbeterde prognose, maar men heeft de invloed van de daling van de bloeddruk hierop inderdaad nog niet kunnen bepalen.1 De ’Framingham study‘ laat zien dat afname van met behulp van elektrocardiografie vastgestelde LVH bij patiënten gepaard gaat met een daling van de bloeddruk.2 Uit verdere analyse van de uitkomsten blijkt dat afname van elektrocardiografisch vastgestelde LVH, vooral bij mannen, een verbetering van de cardiovasculaire prognose geeft, zelfs wanneer de uitslagen worden gecorrigeerd voor de verandering in bloeddruk. Bovendien neemt het risico bij toename van elektrocardiografisch vastgestelde LVH, ook onafhankelijk van de verandering in bloeddruk, sterk toe.2 Follow-up van bestaande LVH kan derhalve nuttig zijn omdat zo bepaald kan worden in hoeverre een bepaalde behandeling succesvol is en of deze door afname van LVH heeft geleid tot een reductie van het cardiovasculaire risico, óf dat de behandeling dient te worden aangepast omdat de LVH gelijk is gebleven of zelfs is toegenomen.