De incidentie van koortsconvulsies bij kinderen van 3-72 maanden oud

Utrecht, april 1996,

Als aanvulling op het onderzoek van Speelman-Verburgh et al. (1996;664-7) willen wij vermelden dat het beleid van de huisarts na de periode waarin het onderzoek plaats heeft gevonden (1987-1988) weliswaar niet sterk is gewijzigd, maar dat de richtlijnen wel zijn geactualiseerd met het uitkomen van de standaard ‘Kinderen met koorts’.1 Het advies is: bij telefonisch contact moet gewezen worden op het vrijhouden van de ademweg. Men laat het kind in buik- of zijligging met het hoofd omlaag leggen. Een directe visite is daarna aangewezen. Bij een klonische aanval is door diafragmacontracties de zuurstofvoorziening bij een vrije ademweg gewaarborgd; bij een langdurige tonische of atone fase kan mond-op-mondbeademing nodig zijn. Als de convulsie bij aankomst nog niet voorbij is, wordt 5 mg diazepam in waterige oplossing rectaal toegediend (als rectiole of in injectiespuit zonder naald) ter coupering van een aanval. Diazepam per os, intramusculair of per suppositorium is niet geïndiceerd vanwege te langzame resorptie. Als de convulsies persisteren, kan men dezelfde dosis herhalen (maximaal 10 mg totaal). Als het kind na 15 min nog trekkingen vertoont, is spoedopname aangewezen. In de postictale fase moet naar het infectiefocus worden gezocht, vooral naar de verschijnselen van meningitis. De symptomen hiervan zijn in deze fase moeilijk te vinden en ontbreken vaak bij kinderen jonger dan 1 jaar. Bij twijfel is controle bijvoorbeeld 3-4 h later nodig. De huisarts kan de ouders informeren over de goede prognose van een koortsconvulsie. Ter geruststelling kan (een recept voor) een diazepamrectiole in de juiste dosering worden achtergelaten met instructie voor het gebruik in geval van recidiefconvulsie. In het onderzoek van Speelman-Verburgh et al. heeft een visite bij 21 van de 30 kinderen met een eerste koortsconvulsie plaatsgevonden.1

Rotterdam, april 1996,

Wij danken de collegae Boomsma en Van der Laan voor hun reactie. De in de standaard ‘Kinderen met koorts’ gepubliceerde richtlijnen ten aanzien van convulsies bij koorts wijken nauwelijks af van eerder gepubliceerde adviezen,12 maar de inbedding van de standaarden in het kwaliteitsbeleid van de beroepsgroep maakt aannemelijk dat het beleid hierdoor meer wordt beïnvloed dan door op zichzelf staande tijdschriftartikelen.

De slotopmerking van Boomsma en Van der Laan lijkt te berusten op de visie dat bij 9 van de 30 kinderen de huisarts afweek van de richtlijnen door geen visite af te leggen. Voor alle duidelijkheid: alle kinderen werden door de huisarts gezien en onderzocht. Bij de 9 kinderen bij wie geen visite werd afgelegd, was de convulsie vermoedelijk al voorbij en was er voor de ouders derhalve geen beletsel om naar de huisartspraktijk te komen. Wanneer de toestand van het kind dit toelaat, bestaat daartegen naar onze mening ook geen bezwaar.