'Maagvriendelijke' NSAID's: voorzichtig optimisme?

Opinie
W.F. Lems
G.P. van Berge Henegouwen
J.W.J. Bijlsma
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1995;139:2232-5

Zie ook het artikel op bl. 2235.

Zeer frequent worden niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) voorgeschreven: in het ‘Reuma-onderzoek meerdere echelons’ vond men dat 20 van de Nederlanders jaarlijks de huisarts bezoekt vanwege klachten van het houdings- en bewegingsapparaat.1 Van de recentelijk ontstane klachten wordt 30 en van de recidieven of persisterende klachten wordt 50 behandeld met NSAID's.1

NSAID's zijn effectieve geneesmiddelen, die in lage doseringen voornamelijk analgetisch werkzaam zijn en in hoge doseringen ook anti-inflammatoir.2 Vanwege de vergrijzing van de bevolking, het feit dat NSAID's juist frequent voorgeschreven worden bij ouderen en omdat complicaties van maag-darmulcera bij ouderen vaak ernstig verlopen, is NSAID-gerelateerde gastropathie een in omvang toenemend probleem. De NSAID-gerelateerde gastropathie hangt samen met een remming van de prostaglandine (PG)-synthese in de maag en manifesteert zich frequenter door ulcus ventriculi dan door ulcus duodeni.3 De ontwikkeling van nieuwe NSAID's, nabumeton en een combinatiepreparaat van diclofenac…

Auteursinformatie

Academisch Ziekenhuis, afd. Reumatologie, Utrecht.

W.F.Lems, reumatoloog; prof.dr.G.P.van Berge Henegouwen, gastro-enteroloog: prof.dr.J.W.J.Bijlsma, reumatoloog.

Contact W.F.Lems, Jan van Breemen Instituut, Dr. Jan van Breemenstraat 2, 1056 AB Amsterdam

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

A.W.A.M.
van Rijthoven

Veldhoven, november 1995,

Met belangstelling las ik het commentaar van de collegae Lems et al. betreffende ‘maagvriendelijke’ NSAID's (1995;2232-5). Op grond van door hen verricht literatuuronderzoek stellen zij daarin dat nabumeton minder maagzweren zou geven dan de ‘klassieke’ NSAID's.

Alvorens genoemd middel als maagvriendelijk te afficheren, lijkt het zinvol erop te wijzen dat de conclusie van Lems et al. zeker niet algemeen wordt onderschreven. Tijdens het jongste congres van het American College of Rheumatology, dat van 23-26 oktober jl. in San Francisco werd gehouden, evalueerde D.Y.Graham, een van de aangehaalde referenten en vooraanstaand onderzoeker op het gebied van ‘drug-induced’ ulcera, het vergelijkend onderzoek van Roth et al.1naar het effect van nabumeton, ibuprofen en ibuprofen plus misoprostol op het slijmvlies van slokdarm en maag (D.Y.Graham, schriftelijke mededeling, 1995). Afname van de incidentie van maagulcera door gebruik van nabumeton achtte hij in dit onderzoek niet bewezen. Gebruik van de combinatie diclofenac-misoprostol zou daarentegen wel een gunstig effect hebben.

Het lijkt daarom op zijn minst voorbarig nabumeton, dat overigens in Duitse handboeken gewoon tot de klassieke propionzuurderivaten wordt gerekend,2 zonder meer aan te bevelen voor gebruik door patiënten met een verhoogd risico op NSAID-geïnduceerde gastropathie.

A.W.A.M. van Rijthoven
Literatuur
  1. Roth SH, Tindall EA, Jain AK. A controlled study comparing the effects of nabumatone, ibuprofen and ibuprofen plus misoprostol on the upper gastrointestinal tract mucosa. Arch Intern Med 1993; 153:2565-71.

  2. Schmidt KL. Checkliste rheumatologie 1991. Stuttgart: Thieme, 1991.

Amsterdam, november 1995,

Met belangstelling namen wij kennis van de reactie van collega Van Rijthoven. Wij hebben niet gebruik gemaakt var zijn verwijzing naar Graham, omdat dit een niet voor iedereen toegankelijke syllabus betreft van het jaarlijkse American College of Rheumatology-symposium.

Het is duidelijk dat onderzoek naar NSAID-gastropathie dient te worden uitgebreid. D.Y.Graham, één van de aangehaalde referenten, is een vooraanstaand onderzoeker betreffende misoprostol en NSAID-gastropathie.1

In het onderzoek van Roth et al. werden endoscopieën verricht tijdens gebruik van nabumeton, ibuprofen en ibuprofen plus misoprostol: het aantal geobserveerde maagulcera groter dan 5 mm bedroeg respectievelijk 0,7 en 0.2 Zowel voor nabumeton als voor de combinatie met misoprostol is dit verschil statistisch significant ten opzichte van monotherapie met ibuprofen. Een dergelijk verschil werd ook geobserveerd bij ‘kleine’ ulcera (< 5 mm). Nabumeton luidt vanwege de selectieve cyclo-oxygenaseremming, die uitvoerig in ons artikel is beschreven, een nieuw tijdperk van NSAID's in. Dit was voor ons reden om dit medicament een aparte plaats te geven.

W.F. Lems
G.P. van Berge Henegouwen
J.W.J. Bijlsma
Literatuur
  1. Graham DY, Agrawal NA, Roth SH. Prevention of NSAID-induced gastric ulcer with misoprostol: multicentre, double-blind, placebocontrolled trial. Lancet 1988;ii:1277-80.

  2. Roth SH, Tindall EA, Jain AK. A controlled study comparing the effects of nabumetone, ibuprofen, and ibuprofen plus misoprostol on the upper gastrointestinal mucosa. Arch Intern Med 1993; 153:2565-71.