Grote verschillen in fototherapiebeleid in Nederlandse centra bij icterus neonatorum

Rotterdam, november 1993,

Met veel belangstelling heb ik het artikel van Waals-van de Wal et al. gelezen (1993;2319-23). Ik waardeer de opzet en de bewerking van het onderzoek, omdat mij uit ervaring bekend is hoe moeizaam het organiseren en uitwerken van enquêtes kan zijn. Voor zover ik vanuit mijn vakgebied, de klinische chemie, kan oordelen is echter aan één onderdeel onvoldoende aandacht geschonken: de waarde van de bepaling van de bilirubineconcentratie.

Mijn belangstelling voor een en ander werd een aantal jaren geleden gewekt toen ik tot mijn spijt moest vastellen dat de spreiding in de resultaten van de bepaling van de neonatale (totale) bilirubineconcentratie bij de deelnemende Nederlandse laboratoria circa 15% bedroeg.1 Dit ondanks het bestaan van een referentietechniek voor bilirubinebepaling. Gelukkig is er inmiddels vooruitgang geboekt, maar toch bleek, de inspanning van Duitse collega's ten spijt, bij een recente enquête over bepaling van de neonatale bilirubineconcentratie georganiseerd door de Deutsche Gesellschaft für Klinische Chemie. waarbij 2 bilirubinehoudende preparaten werden gebruikt, de spreiding in Duitsland nog 8% te bedragen (Ringversuch Bl 3/93).

Men kan stellen dat de bepaling van de bilirubineconcentratie slechts een onderdeel van het beleid is en ook dat de genoemde spreiding in het niet valt bij andere onderdelen van dit beleid. Dit neemt echter niet weg dat het aanbeveling verdient bij een eventueel consensusbeleid ook eisen te stellen aan de kwaliteit van de bilirubinebepaling.

Groningen, november 1993,

Inderdaad hebben wij in ons artikel een beperkte aandacht geschonken aan de waarde van de bepaling van de bilirubineconcentratie. Bilirubinebepalingen kunnen een geringe betrouwbaarheid hebben en daarom dient de uitslag niet als ‘absolute waarheid’ te worden geïnterpreteerd. In ons artikel is kort weergegeven welke factoren hieraan bijdragen, namelijk het toedienen van lipiden, de afnametechniek, de wijze van transport en de behandeling van het bloedmonster. De laatste factor wordt nog eens benadrukt in het commentaar van collega Blijenberg. Ondanks het bestaan van een referentietechniek voor bilirubinebepalingen worden er in ons land verschillende methoden gebruikt. Het is bij de neonatale icterus vooral van belang om een methode te hanteren die een geringe spreiding vertoont bij bilirubineconcentraties tussen de 100-400 µmol/l. Binnen een laboratorium of ziekenhuis zou men criteria kunnen opstellen waaraan een bilirubinebepaling tijdens neonatale icterus zou moeten voldoen. Wij delen dan ook de mening van Blijenberg dat kwaliteitscontrole met de nadruk op hoge bilirubineconcentraties onmisbaar is.1