Dames en Heren,
Met een incidentie van circa 0,5 is de hernia obturatoria incarcerata als oorzaak van een obstructie-ileus van de dunne darm een zeldzaamheid. Het is echter een gevaarlijke hernia, getuige de grote sterfte (in verschillende onderzoeken bedroeg deze tussen de 10 en 50).12 Ondanks het feit dat in de laatste decennia de diagnostische technieken sterk zijn verbeterd, wordt nog steeds bij minder dan een derde van de patiënten de diagnose vóór de operatie gesteld. Dit is voor een niet onbelangrijk deel het gevolg van onbekendheid met het ziektebeeld en zijn symptomen, waardoor het vaak in de differentiaaldiagnose ontbreekt. Toch zijn er enkele kenmerken die de medicus op het spoor kunnen zetten van deze potentieel letale aandoening.
Aan de hand van 3 patiënten willen wij met u de symptomen bespreken.
Patiënt A, een 84-jarige vrouw, had sinds een dag acute buikpijn en pijn aan de mediale zijde…
Artikelinformatie
(Geen onderwerp)
Den Haag, oktober 1993,
Met veel belangstelling las ik de klinische les van Brosterhaus Dors en Van Oyen (1993;2177-9). Het betreft een zeldzame aandoening, die de algemene arts of huisarts niet vaak zal tegenkomen. Bij de besproken drie patiënten ontstond het volledige beeld van een obstructie-ileus. De diagnose kon dan ook door laparotomie worden bevestigd. Anderzijds wordt vermeld dat een minder heftig beeld kan optreden en dat bij een hernia obturatoria spontane reductie kan ontstaan.
Bij de algemene arts of huisarts, die een patiënt met bovenbeen- of knieklachten onderzoekt, kan de vraag rijzen of er sprake is van een hernia obturatoria, vooral wanneer een meer voor de hand liggende oorzaak van de pijn niet kan worden aangetoond. De auteurs noemden reeds het symptoom van Howship-Romberg en de adductorreflextest als diagnostische manoeuvres bij het lichamelijk onderzoek. Indien deze tests positief uitvallen bij een patiënt met bovenbeen- of knieklachten en er geen klinische aanwijzingen zijn voor een ileus, zijn er dan aanvullende diagnostische mogelijkheden om de aandoening vast te stellen of uit te sluiten? Het zou voor de patiënt prettig zijn als de diagnose zou kunnen worden gesteld voordat er een ileus is ontstaan.
(Geen onderwerp)
Dirksland, november 1993,
Collega De Wolf schetst een situatie waarin er (nog) geen sprake is van een ileus, maar waarbij anamnese en lichamelijk onderzoek een compressie van de nervus obturatorius doen vermoeden. Behalve aan een hernia dient men dan ook aan andere oorzaken van een compressie van deze zenuw te denken, zoals compressie door kwaadaardige nieuwvorming. Als aanvullende diagnostische mogelijkheid kan de computertomografie genoemd worden.1-3 Ook met behulp van herniografie kan een hernia obturatoria aangetoond worden, mits er geen sprake is van een incarceratie.4 Andere radiologische technieken zoals enteroclyse en coloninloop zijn voor de diagnostiek van dit ziektebeeld van weinig waarde gebleken.
Overigens willen wij erop wijzen, dat bij dit toch al zeldzame ziektebeeld het geïsoleerd voorkomen van bovenbeen- of knieklachten uitzonderlijk is. Meestal zijn dan ook al buikklachten aanwezig, zo ook bij het door ons genoemde voorafgaande intermitterende klachtenpatroon.
Cubillo E. Obturator hernia diagnosed by computed tomography. AJR 1983; 140: 735-6.
Meziane MA, Fishman EK, Siegelman SS. Computed tomographic diagnosis of obturator foramen hernia. Gastrointest Radiol 1983; 8: 375-7.
Megibow AJ, Wagner AG. Obturator hernia. J Comput Assit Tomogr 1983; 7: 350-2.
Ekberg O. Inguinal herniography in adults: technique, normal anatomy, and diagnostic criteria for hernias. Radiology 1981; 138: 31-6.