Samenvatting
Bij het citeren uit de literatuur in wetenschappelijke artikelen wordt een aanzienlijk aantal fouten gemaakt, zowel wat de verwijzing als wat de inhoud betreft. Er werd een onderzoek verricht naar de kwaliteit van de literatuurverwijzingen in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. Hiertoe werden aselect 100 verwijzingen uit ter publikatie aangeboden artikelen gecontroleerd met behulp van Index Medicus. Daarnaast werden de verwijzing en inhoud van 100 referenties bij gepubliceerde oorspronkelijke stukken (50 uit stukken met een literatuurlijst van 12 of minder, en 50 uit stukken met een lijst van 25 of meer artikelen) gecontroleerd aan de hand van het originele artikel.
Bij de aangeboden artikelen zaten in 70 van de verwijzingen één of meer fouten. Van de gepubliceerde verwijzingen was 31 niet geheel correct. Bij 5 werd het opzoeken van het artikel hierdoor bemoeilijkt. Bij 1 op de 3 artikelen was sprake van inhoudelijk onjuist citeren: 5 maal werd een kleine fout gevonden, 16 maal een enigszins misleidende fout en 12 maal werd de informatie niet gevonden of bleek deze wezenlijk te verschillen van die in het geciteerde artikel. Er was geen duidelijk verschil in aantal fouten bij de verschillende lengtes van de literatuurlijst. Bij 8 artikelen werd de originele bron niet geciteerd.
Het aantal fouten dat bij literatuurverwijzingen gemaakt wordt, zowel in de verwijzing als inhoudelijk, is groot; auteurs wordt daarom aangeraden zorgvuldiger te citeren. Met name het gebruik van meerdere verwijzingen na een zin met een reeks stellingen is een bron van fouten.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Amsterdam, maart 1992,
Ook het Tijdschrift blijkt geconfronteerd te worden met een hoog percentage fouten in de lijsten met referenties die de aangeboden artikelen vergezellen (1992;637-41).
Als enthousiast gebruiker van een computerprogramma (Reference Manager) dat zowel referenties opslaat alsook verwerkt tot complete literatuurlijsten heeft het mij verbaasd dat de auteurs het gebruik van dit soort programma's niet noemen als mogelijkheid om in ieder geval een deel van de fouten te voorkomen. Doordat referenties maar éénmaal in het programma ingevoerd worden en vervolgens in het document van de tekstverwerker (bijv. WordPerfect) met een unieke code worden aangeduid, worden fouten bij het overtypen van referenties en het hernummeren van lijsten voorkomen. Het programma maakt immers de lijst aan en zorgt er tegelijkertijd voor dat alle punten, komma's en spaties op de juiste plaats staan, wat de taak van de redactie alleen maar vereenvoudigt. De prijs van een dergelijk programma (minder dan ƒ 1.000,-) kan gedeeld worden door verschillende gebruikers, die gezamelijk 30.000 referenties kunnen opslaan. Als extra mogelijkheid kan het programma gekoppeld worden aan een literatuurservice die wekelijks de inhoudsopgave van medische tijdschriften op ‘floppy disk’ aanlevert (Reference Update of bijvoorbeeld Current Contents). De producent van deze schijfjes garandeert een zeer laag foutenpercentage in de genoemde referenties, die niet meer overgetypt worden maar direct in de eigen ‘database’ worden opgeslagen.
Voor het schrijven van een dissertatie leveren dergelijke programma's een zeer grote tijdsbesparing op en zijn daardoor bijna onontbeerlijk. Gezien het gemak en de bereikte kwaliteitsverbetering zou iedere auteur van meer dan één (versie van een) artikel mijns inziens baat hebben bij het gebruik van dit soort programma's.
(Geen onderwerp)
Nijmegen, april 1992,
Wij danken collega Meilof voor zijn reactie. Het gebruik van een programma zoals Reference Manager zou fouten in literatuurlijsten kunnen voorkómen, omdat verwijzingen slechts éénmaal worden ingevoerd. Of dit in de praktijk zo werkt weten wij niet. Behalve het programma zelf zal ook de motivatie van de gebruiker, die blijkbaar zoveel waarde aan correcte verwijzingen hecht dat hij een aanzienlijk bedrag investeert, de nauwkeurigheid ten goede komen. Het voordeel van het kopiëren uit andere bestanden zien wij niet, omdat deze, zo blijkt uit ons onderzoek, toch een aantal fouten bevatten. De verwijzing moet aan de hand van het originele artikel worden geschreven. Voor een inhoudelijk goed citaat, minstens zo belangrijk als een correcte verwijzing, zou de auteur dit bij het schrijven immers binnen handbereik moeten hebben.