Alkalische-fosfatasegehalte bij botziekten; vaak te hoog, soms te laag

Klinische praktijk
J.D. Macfarlane
S.E. Papapoulos
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1989;133:1679-83

Inleiding

Het bepalen van het gehalte van alkalische fosfatase (AF) in het serum wordt vaak uitgevoerd als een onderdeel van het chemisch laboratoriumonderzoek. Grofweg gezien worden verhogingen van de waarde in het serum toegeschreven aan aandoeningen van de lever, de galwegen of het skelet. Verlaging van het AF-gehalte wordt o.a. gevonden bij de zeldzame ziekte hypofosfatasemie (hypophosphatasia). In dit artikel zal een overzicht gegeven worden van de relatie tussen AF en botziekten.

Het enzym AF (internationaal gecodeerd als EC 3.1.3.1, orthophosphoric-monoester phosphohydrolase, alkaline optimum) bevat meerdere iso-enzymen die vele eigenschappen gemeen hebben, maar toch onderling verschillen.1 De iso-enzymen afkomstig uit lever, bot, nieren en leukocyten lijken sterk op elkaar en worden vermoedelijk door hetzelfde gen gecodeerd.2 Het lijkt erop dat de genen voor AF zich op chromosoom I bevinden en cDNA-probes om deze genen te onderscheiden zijn in ontwikkeling.34 De van het darmkanaal en van de…

Auteursinformatie

Academisch Ziekenhuis, Postbus 9600, 2300 RC Leiden.

Afd. Reumatologie: J.D.Macfarlane, reumatoloog.

Afd. Endocrinologie en Stofwisselingsziekten: dr.S.E.Papapoulos, internist.

Contact J.D.Macfarlane

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

W.P.
Oosterhuis

Dordrecht, augustus 1989,

In het artikel van collegae Macfarlane en Papapoulos wordt gesteld: ‘gezien de kleine verschillen tussen de biochemische eigenschappen van de lever- en botiso-enzymen lijkt het in de praktijk nauwelijks van belang te zijn de iso-enzymen te bepalen’ (1989;1679-83). Het lijkt ons nuttig erop te wijzen dat er sinds enige tijd een gemodificeerde elektrofore-techniek voor routinedoeleinden bestaat waarmee de lever- en botfracties zeer wel gescheiden kunnen worden. Bij deze techniek wordt het serummonster enige tijd gepreïncubeerd met het enzym neuraminidase.1 Hierdoor worden siaalzuur-groepen (N. acetylneuraminezuur) afgesplitst waardoor de elektroforetische mobiliteit op een specifiek herkenbare wijze wordt gemodificeerd.

W.P. Oosterhuis
H. Oldenziel
Literatuur
  1. Hoof VO van, Lepoutre LG, Hoylaerts MF, et al. Improved agarose electrophoretic method for separating alkaline phosphatase isoenzymes in serum. Clin Chem 1988; 34: 1857-62.

J.D.
Macfarlane

Leiden, september 1989,

Wij danken collegae Oosterhuis en Oldenziel voor hun aanvullende opmerking over het recente alkalische-fosfatase-iso-enzymonderzoek en voor hun suggestie dat preïncubatie met neuraminidase, voorafgaand aan agarose-elektroforese, sommige van de problemen bij alkalische-fosfatase-iso-enzymbepaling kan oplossen.1 Voordat deze methode op uitgebreide schaal toegepast kan worden, dient echter de klinische waarde vastgesteld te zijn, hetgeen in het vermelde onderzoek niet gebeurd is. Bovendien vereist deze methode, tenminste zoals beschreven, soms het gebruik van andere technieken, zoals incubatie met poly- of monoklonale antilichamen. Daarom denken wij dat deze methode niet aanbevolen kan worden voor routinematig gebruik, zelfs indien in de toekomst de klinische waarde bewezen zou worden.

J.D. Macfarlane
S.E. Papapoulos
Literatuur
  1. Hoof VO van, Lepoutre LG, Hoylaerts MF, et al. Improved agarose electrophoretic method for separating alkaline phosphatase isoenzymes in serum. Clin Chem 1988; 34: 1857-62.