Dames en Heren,
Dat schokkende gebeurtenissen tot klachten en klinische verschijnselen kunnen leiden, is al meer dan 100 jaar bekend.12 Ze werden in het verleden onder steeds wisselende terminologie, onder andere traumatische neurose en KZ-syndroom, beschreven. Sinds 1980 worden in het inmiddels veel gebruikte ‘Diagnostic and statistical manual of psychiatric disorders, third revised edition’ (DSM-III)3 de gevolgen van diverse schokkende gebeurtenissen – als symptomencomplex – ondergebracht onder het begrip posttraumatische stress-stoornis. Enkele patiënten stellen wij aan u voor.
Patiënt A is een 29-jarige gevangenisbewaker zonder psychiatrische voorgeschiedenis. Hij heeft een uitstekende werkanamnese. Drie jaar voor hij de polikliniek bezocht, raakte hij betrokken bij een ontsnapping van gevangenen, waarbij hij oog in oog kwam te staan met een als zware crimineel bekend staande gedetineerde die een pistool op hem richtte, waardoor hij gedwongen was de aftocht te blazen. Uiteindelijk zijn meerdere gedetineerden ontsnapt. Na deze gebeurtenis ging hij…
Artikelinformatie
(Geen onderwerp)
Amsterdam, januari 1989,
Ongetwijfeld is het zinvol nog eens te wijzen op de psychosomatische gevolgen van posttraumatische stress, voorheen als traumatische neurose aangeduid. Als aanvulling op de klinische les van Van Meekeren en Nolen wil ik gaarne wijzen op de gevolgen van posttraumatische stress op het gebied van de seksualiteit, namelijk op potentie- en orgasmestoornissen (1989;97-9). Hierop is door mij o.a. in dit tijdschrift,12 uitgebreid ingegaan. Tevens vermeldde ik al eens het grote succes met hypnotherapie bij patiënten met dergelijke stoornissen. Met deze behandeling kan snel, soms reeds na twee sessies, herstel worden bereikt. Hoewel ik hiermee buiten mijn seksuologisch vakgebied geen ervaring heb, moge ik in overweging geven hypnose als therapie ook toe te passen bij andere symptomen van posttraumatische stress. Hetgeen trouwens reeds elders is gebeurd.3
Tenslotte nog het volgende. In de klinische les werden de gevolgen op seksueel terrein achterwege gelaten. Zulks kán berusten op een bewust beperkt houden der materie. Of zou dit onvermeld blijven op onbewuste invloeden berusten?
Levie LH. Seksuele stoornissen bij traumatische neurosen. [LITREF JAARGANG="1967" PAGINA="534-40"]Ned Tijdschr Geneeskd 1967; 111: 534-9.[/LITREF]
Levie LH. Sexuologie. Handleiding voor artsen. 5e druk. Lochem: De Tijdstroom, 1987.
Hart O van der. Schrijfopdrachten en hypnose voor de verwerking van traumatische herinneringen. Direktieve Therapie 1988; 1: 4-45.
(Geen onderwerp)
's-Gravenhage, februari 1989,
Wij danken collega Levie voor zijn reactie en onderschrijven zijn opmerkingen volledig. Stoornissen op seksueel gebied zijn echter zeer aspecifiek: ze kunnen bij diverse psychiatrische stoornissen aanwezig zijn. In het door ons gebruikte handboek1 zijn seksuele stoornissen ook niet als kenmerkend symptoom van de posttraumatische stress-stoornis opgenomen. Een en ander neemt niet weg dat seksuele stoornissen, zeker bij slachtoffers van seksueel geweld, zeer vaak voorkomen.
Overigens zijn wij ons waarschijnlijk van ons onbewuste niet bewust.
American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. 3rd revised ed. Washington: American Psychiatric Press, 1987.