Zeezicht

Een praktijkgebouw dat uitkijkt over zee, dat heb ik altijd gewild, maar 130 man personeel dat hoeft nu ook weer niet. Met 5 huisartsen, 2 aiossen, 2 praktijkondersteuners somatiek, 1 praktijkondersteuner ggz, 6 assistentes en onze administratieve duizendpoot waren we een weekend in Kent kijken. Estuary View Medical Centre in Whitstable kijkt uit over de Thamesmonding, precies op het enige gebiedje dat in Engeland de laatste eeuwen kort bezet geweest is, en dat nog wel door Michiel de Ruyter. Modern, groot, 19 huisartsen en 130 medewerkers verdeeld over 3 centra voor 34.000 patiënten, met veel, heel veel aandacht voor anderhalvelijnszorg. Bevlogen huisartsen die zorg dicht bij de patiënt brengen met meer delegatie van taken dan hier voorlopig mogelijk is. Een ‘minor injury clinic’ die 365 dagen per jaar 12 uur per dag geheel door verpleegkundigen wordt gerund, eigen echo, röntgen en talloze gespecialiseerde ondersteuners. Maar tot onze verbazing niemand voor de ggz, want dat viel niet te financieren. Natuurlijk houden hulpverleners zich aan NICE-richtlijnen en besparen ze in vergelijking met de gebruikelijke NHS-zorg enorme sommen geld. Ze halen hoge cijfers in het ‘quality outcome framework’: iedereen die dat volgens richtlijnen nodig heeft, zou een statine slikken en de systolische tensies zijn lager en nog lager. Dat klinkt onze verzekeraars en minister Schipper vast als muziek in de oren, maar de meeste van die van boven opgelegde indicatoren zijn in werkelijkheid boterzacht. Het fanatieke streven naar lage LDL-waarden blijkt een misverstand (A7385), en ook de preventieve huisbezoeken voor ouderen zijn volgens goed Nederlands onderzoek niet effectief (A7355). Er zijn niet minder complicaties en er is niet meer gezondheid. Dat wisten we al lang want dat was in de jaren zeventig ook al uitgezocht, maar helaas weer vergeten. Intussen is de LDL-streefwaarde wel een indicator voor goede zorg en bloeien overal in Nederland ouderenprojecten op. Vanwege naïef geloof in vooruitgang én omdat er geld te verdienen valt.

De combinatie van uitkomstgerelateerde zorg en financiering zorgt hier én in Engeland behalve voor vernieuwing ook voor verstarring, gebrek aan aanpassing aan nieuwe inzichten en dadendrang. Verzekeraars en beleidsmakers hollen achter best practices en zogenaamd bewijs aan en veroorzaken zo een bureaucratie, die kafkaiaanse proporties aanneemt. Ze vergeten dat indicatoren de uitkomsten van onderzoek van gisteren zijn en dat ze patiënten dus ook kunnen schaden.

Schaalvergroting, weer een nieuwe stelselwijziging en indicatorenreligie leken ons op de terugweg niet de oplossing voor ons probleem hoe we in onze wijk en met onze specialisten goede menselijke zorg kunnen leveren. Met 130 man kun je ook niet meer ergens anders kijken, we blijven dus maar klein.