Stollingsafwijkingen bij patiënten met kanker: mogelijk aangrijpingspunt voor therapie

- Coagulation disorders occur often in cancer patients. Thrombosis or embolism may be the first sign of an underlying malignancy.

- In addition, subclinical coagulation disturbances have been found in the blood of cancer patients, for example elevated concentrations of tissue factor or thrombin-antithrombin complexes.

- In 20 of the patients thrombocytosis occurs, and for lung and colon cancer it was found that thrombocytosis is an independent negative prognostic factor for survival.

- The role of an activated coagulation cascade in tumour growth is not completely clear, but there is strong evidence that the formation of a temporary fibrin matrix stimulates the formation of new blood vessels (angiogenesis) and supports tumour growth and metastasis formation.

- Preclinical investigations demonstrated that tumour growth and metastasis formation can be inhibited by anticoagulants.

- Clinical studies suggest a beneficial effect of anticoagulants on the survival of cancer patients, but phase III randomised clinical trials should be performed to determine the effect of longterm administration of anticoagulants.

Samenvatting

- Bij patiënten met kanker komen vaak stollingsstoornissen voor. Trombose of een embolie kan het eerste symptoom zijn van een onderliggende maligniteit.

- Daarnaast kunnen bij patiënten met kanker subklinische stollingsstoornissen voorkomen in het bloed, bijvoorbeeld verhoogde concentraties van weefselfactor en het trombine-antitrombinecomplex.

- Ook komt trombocytose voor bij ongeveer 20 van de patiënten en voor long- en colontumoren blijkt dit een onafhankelijke negatieve prognostische factor voor de overleving te zijn.

- De rol van stollingsactivatie in tumorgroei is niet helemaal duidelijk, maar er zijn aanwijzingen dat de vorming van een tijdelijke fibrinematrix de vorming van nieuwe vaten (angiogenese) stimuleert en zo bijdraagt aan tumorgroei en metastasering.

- Preklinisch onderzoek heeft aangetoond dat tumorgroei en metastasering kunnen worden geremd door anticoagulantia.

- In klinisch onderzoek lijkt behandeling met anticoagulantia de overleving van patiënten met kanker te verlengen, maar gerandomiseerd fase-III-onderzoek met langdurige toediening van anticoagulantia zal dit moeten uitwijzen.