Een internationaal onderzoek liet onlangs zien dat de oncologische uitkomst van focale behandeling van patiënten met een niet-gemetastaseerd prostaatcarcinoom vergelijkbaar is met een radicale prostatectomie. Aangezien radicale resectie nogal eens gepaard gaat met aanzienlijke functionele klachten, zoals incontinentie, lijkt de keuze voor focale therapie snel gemaakt. Toch is die behandeling nog geen reëel alternatief. Hoe kan dat?
De internationale onderzoeksgroep maakt een statistische vergelijking tussen een focale prostaatkankerbehandeling (FB) en een standaard radicale prostatectomie.1 Hun conclusie is dat de oncologische uitkomsten van patiënten die FB of de radicale behandeling ondergingen vergelijkbaar zijn in het onderzochte cohort. Deze uitkomst kan worden gebruikt in een poging om FB een gevestigde plek te bezorgen als behandelmogelijkheid voor patiënten met een gelokaliseerd prostaatcarcinoom van een laag of intermediair risico. Al vele jaren worden er gegevens gegenereerd en manuscripten geschreven met het doel om FB in de richtlijnen op te laten nemen, tot nu toe zonder succes.
Bij patiënten met prostaatkanker is FB een interessante optie wanneer we kunnen garanderen dat de oncologische uitkomsten even goed zijn als met de huidige standaardbehandeling, terwijl de functionele uitkomsten beter behouden blijven. Er is op dat gebied duidelijk nog wat te winnen voor de patiënt met een gelokaliseerde vorm van prostaatkanker.
Helaas zijn er…
Artikelinformatie
Focale behandeling van prostaatcarcinoom
De auteurs stellen dat de methode die in het gerefereerde internationale onderzoek is toegepast (meta-analyse) niet geschikt is om focale behandeling met radicale prostatectomie te vergelijken. Daarvoor is gerandomiseerd onderzoek nodig. Daar hebben ze uiteraard gelijk in, maar de vraag is of dat onderzoek er ooit komt, want er zullen waarschijnlijk niet veel prostaatcarcinoompatiënten gevonden worden die bereid zijn om het lot te laten beslissen over de vraag of ze een focale, dan wel een radicale behandeling krijgen. Sterker nog, ik vermoed dat veel patiënten wel bereid zouden zijn om enige onzekerheid over het behandelresultaat te accepteren als prijs voor het het vermijden van de veelvoorkomende bijwerkingen van radicale prostatectomie. Via shared decision making met goed geïnformeerde patiënten zou focale therapie toch toegepast moeten kunnen worden.
Gerrit Salemink
reactie op Gerrit Salemink
Een studie waarbij gerandomiseerd wordt tussen focale behandeling, chirurgie en bestraling is wenselijk maar zal er niet van komen. Een patiënt die geïnteresseerd is in focale behandeling zal niet het risico willen lopen om voor een prostatectomie te loten en vice versa. Zo krijgen we geen goed onderling vergelijk tussen de verschillende behandelopties.
Om focale behandeling vergoed te krijgen is een zorgvuldig dossiervorming nodig met veiligheidsdata maar ook met studies die aantonen dat oncologische/functionele uitkomsten vergelijkbaar zijn met de bestaande behandelingen. In dit kader moeten we het doen met observationele data en single center experience, met alle bezwaren die daaraan kleven. Tevens hebben we te maken met een ziektebeeld dat zich langzaam ontwikkelt waardoor overlevingsdata na focale behandeling lang op zich gaan laten wachten. En zo stuiten we steeds op de weigering van de zorgverzekeraars om focale behandeling toe te laten en te vergoeden ondanks het feit dat veel kleine studies goede oncologische en functionele uitkomsten hebben laten zien.
Ik ben het er volledig mee eens dat de juiste patiënt met de juiste voorlichting binnen een shared decision making de mogelijkheid moet krijgen om voor deze focale behandeling te kunnen kiezen.