Preventie in de eerste lijn*

Doel

Onderzoeken hoe beslissingen bij de implementatie van preventieprogramma’s in de huisartsenpraktijk in de afgelopen 30 jaar tot stand zijn gekomen met als doel hiervan te leren hoe een impasse zoals bij de invoering van een grootschalig programma voor cardiovasculair risicomanagement (CVRM) is te doorbreken.

Opzet

Kwalitatief, beschrijvend onderzoek.

Methode

De bevorderende en remmende factoren op de implementatie van preventie in de afgelopen 30 jaar werden geïnventariseerd in een ‘witness seminar’ dat plaatsvond in september 2011. Hiervoor waren sleutelfiguren uitgenodigd die het besluitvormingsproces van de implementatie van systematische preventieprogramma's bediscussieerden. De hele discussie werd opgenomen op audio-tape en er vond een kwalitatieve analyse plaats van de inhoud.

Resultaten

We vonden 4 verschillende periodes: (a) de omwenteling van huisartsen die preventie ter discussie stelden naar de implementatie van systematische influenzavaccinatie in de huisartsenpraktijk; (b) de overgang van systematische influenzavaccinatie naar het plannen van programma’s voor CVRM; (c) de overgang van het plannen en uitproberen van CVRM-programma’s naar het annuleren hiervan; (d) de terugkeer van preventie in de huisartsenpraktijk.

Conclusie

De angst van huisartsen om het domein van preventie aan anderen kwijt te raken en financiële en logistieke ondersteuning zijn de belangrijkste bevorderende factoren voor de implementatie van preventieprogramma’s in de huisartsenpraktijk. De belangrijkste remmende factoren voor de implementatie van preventie zijn de combinatie van onzekerheid over vergoeding en gebrek aan wetenschappelijk bewijs. De visie van de huisarts dat iedereen hetzelfde recht heeft op zorg lijkt het geleidelijk aan over te nemen van de neiging om vast te houden aan evidencebased preventie.