Samenvatting
De ziektegeschiedenis wordt beschreven van een 69-jarige vrouw met postinfectieuze tropische malabsorptie (PTM) na een langdurig verblijf in Indonesië. Behalve chronische diarree en vermagering was er sprake van een malabsorptiesyndroom en partiële vlokatrofie. Differentieel-diagnostisch werd nog gedacht aan coeliakie, maar gezien het endemisch vóórkomen van PTM in Indonesië en een ernstige vitamine B12-deficiëntie bij patiënte leek PTM waarschijnlijker. Een goede reactie op de voor PTM beschreven therapie bevestigde de diagnose.
Artikelinformatie
Aanvaard op
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1993;137:2552-4
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG
(Geen onderwerp)
Amsterdam, januari 1994,
Van Duijnhoven et al. beschrijven een patiënte met tropische spruw, verkregen tijdens een jarenlang verblijf in Indonesië (1993;2552-4).
Tropische spruw is een van de weinige ziekten met een Nederlandse naam. Deze werd haar reeds in de 17e eeuw verleend (Willem ten Rhijne: Inlandsche sprouw, 1687) en in de moderne talen overgenomen. Deze oude naam is nu blijkbaar vervangen door een nieuwe ‘postinfectieuze tropische malabsorptie’ (PTM). Tropische spruw wordt hierin een postinfectieuze ziekte genoemd. Is dat terecht?
De mogelijkheid dat tropische spruw een infectieziekte is werd ook vroeger vaak overwogen, maar een infectieus agens werd niet gevonden. Bovendien heeft tropische spruw enkele opvallende kenmerken die niet goed bij een infectieziekte passen. Zo was tropische spruw in Nederlands-Indië tot enkele bergstreken beperkt, namelijk tot de Preanger (West-Java) en de Bataklanden. Verder kwam de ziekte vooral bij welgestelde blanken voor, maar juist zeer zelden bij de inheemse bevolking. Het beloop was onvoorspelbaar; bij een verblijf buiten het spruwgebied trad vaak verbetering op. Ervaren artsen, zoals De Langen en Koolemans Beynen, achtten het dan ook zeer onwaarschijnlijk dat tropische spruw een infectieziekte zou zijn.
De belangstelling werd weer gewekt toen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog het ziektebeeld van acute tropische spruw bekend werd. Na de oorlog werd de ziekte onder andere gezien bij ‘trekkers’ naar en door India, die opzettelijk in nauw contact met de bevolking leefden. Zij werden enkele weken na aankomst in India acuut ziek met waterdunne diarree, soms met koorts. Na enige dagen bleef de diarree in een lichtere vorm voortbestaan; deze vormde wegens vermagering en zwakte aanleiding tot repatriëring. Het onderzoek toonde aan dat zij aan spruw leden. Zij herstelden met of zonder therapie in enkele maanden. Een infectieus agens is niet aangetoond, hoewel het ziektebeeld wel sterk aan een infectieziekte doet denken. Maar men mag aan deze ervaringen geen argument ontlenen voor de opvatting dat tropische spruw ook wel een infectieziekte zal zijn. Daarvoor verschillen de ziektebeelden veel te sterk van elkaar. Spruw is een algemene naam voor malresorptie als gevolg van vlokatrofie maar de etiologie van spruwziekten is zeer verschillend.
Op al deze gronden acht ik het niet verantwoord tropische spruw een postinfectieuze ziekte te noemen. Men hakt dan de knoop door, maar het probleem blijft.
Het stelt mij teleur dat de redactie er geen bezwaar tegen heeft de eeuwenoude, oerhollandse naam ‘tropische spruw’ te vervangen. Wat is er toch mis aan die oude naam? Tropische spruw is echt een ziekte van de tropen en echt een ziekte met malresorptie en vlokatrofie. Wij spreken toch ook nog steeds van malaria terwijl het al lang bekend is dat deze ziekte niet door ‘slechte lucht’ verkregen wordt. Deze onjuiste naam handhaven maar een juiste, Hollandse naam inruilen voor een dubieuze naam, voor zeg maar PTM?