Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Penicilline: net op tijd

W.Y. Sijtsema
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:2517-8
Abstract
Abstract
Sluiten
Penicillin: just in time.

– On the attic of his home the author found papers concerning the case history of a woman who in the first days after the liberation, in April-May 1945, suffered from a severe form of puerperal sepsis. The woman recovered completely after treatment with a totally new drug: penicillin, obtained from the medical supplies of the allied British forces. She probably was the first patient treated with this antibiotic in the Netherlands.

Samenvatting

Tussen allerlei paperassen op de zolder van zijn praktijkwoning vond de schrijver de ziektegeschiedenis van een patiënte die in april-mei 1945, vlak na de bevrijding, zeer ernstig ziek werd als gevolg van sepsis puerperalis. Zij genas na behandeling met het voor die tijd geheel nieuwe geneesmiddel penicilline, uit de medicijnvoorraad van de geallieerde Britse militairen. Waarschijnlijk was zij de eerste patiënte die met dit antibioticum werd behandeld in Nederland.

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 1997;141:2517-8
Vakgebied
Geneesmiddelen
Verloskunde/gynaecologie
Interne vakken
Microbiologie
Auteursinformatie

Dr.W.Y.Sijtsema, arts, De Eschmolen 216, 7491 HW Delden.

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Delft, maart 1998,

In het kader van het artikel van Sijtsema (1997:2517-8) en de daaropvolgende ingezonden reacties (1998:371-3) is het zinvol erop te wijzen dat op 15 november 1945 bij een 20-jarige ernstig zieke vrouw met eenStaphylococcus aureus-sepsis, voor het eerst intraveneus penicilline, gefabriceerd door de Nederlandse Gist- en Spiritusfabriek te Delft, met succes werd toegediend.

Het Delftse onderzoek, waarbij tijdens de bezetting een bereidingsproces van penicilline werd ontwikkeld, gebeurde in het diepste geheim, onder de schuilnaam ‘bacinol’, om te voorkomen dat de Duitse bezetters er lucht van zouden krijgen. Contact met de Engelse onderzoekers in de USA was vrijwel uitgesloten en slechts zeer sporadisch kwamen berichten binnen via de clandestiene Britse radiozender en uit door de geallieerde vliegtuigen afgeworpen ‘Vliegende Hollander’-pamfletten. De Delftse chirurg dr.E.Verschuyl was tevens als arts verbonden aan de fabriek en was op de hoogte van het onderzoek. Nadat de onderzoekers het door hen geproduceerde product konden vergelijken met de toen mondjesmaat beschikbare penicilline van de geallieerde legerartsen werd Verschuyl gevraagd het middel te testen. Dit gebeurde voor het eerst op 15 november 1945, met een volledige genezing tot gevolg, zodat al snel werd gesproken over een ‘wondermiddel’. Op 27 en 28 november 1945 diende Verschuyl voor de tweede keer intraveneus penicilline toe, deze keer bij een 18-jarige patiënte met een furunkel aan het gelaat en hoge koorts. Zij herstelde volledig en ook voor haar kwam penicilline dus ‘net op tijd’.

De ziektegeschiedenissen en de temperatuurlijsten van beide patiënten zijn bewaard gebleven en werden 50 jaar na dato door ons beschreven in het Medisch Journaal Delft.1

H.L. Houtzager
M.A. Verschuyl
Literatuur

  1. Houtzager HL, Verschuyl MA. Delfts pionierswerk: de fabricage en klinische toepassing van penicilline. Medisch Journaal Delft 1995:194-9.