Partus praematurus en randloslating van de placenta

Bij het loslaten van de rand van de placenta ontstaat een hematoom tussen uteruswand en vliezen. De vliezen worden ter plaatse van de uteruswand losgewoeld. Tevens ontstaat necrose van de decidua. Bij deze beide processen komen prostaglandinen vrij die de activiteit van de zwangere uterus kunnen stimuleren en daardoor een partus praematurus kunnen veroorzaken. Loslating aan de rand van placenta gaat meestal – maar zeker niet altijd – gepaard met vaginaal bloedverlies.

Onlangs werden de uitkomsten van een onderzoek van de Alabama-universiteit gepubliceerd, waaruit blijkt dat partus praematurus veroorzaakt kan worden door geringe loslating van de rand van de placenta, die vaak niet als zodanig herkenbaar is omdat er zich geen vaginaal bloedverlies bij voordoet.1 Het onderzoek was gebaseerd op de bevindingen van zorgvuldig pathologisch-anatomisch onderzoek van 90 placentae van onverklaarde vroeggeboorten, waarbij géén vaginaal bloedverlies was opgetreden. De bevindingen werden vergeleken met die van 45 placentae van fysiologisch verlopen, à terme geëindigde zwangerschappen. Wat het voorkomen van randbloedingen en bloedingen in het placentabed betreft bleken er duidelijke verschillen te bestaan: bij 49 van de 90 premature placentae werd een randbloeding gezien, in de groep à terme placentae bij 4 van de 45. Bloedingen in het placentabed kwamen bij premature placentae 61 maal voor, in de à terme placentae 4 maal. Het voorkomen van fibrine-afzetting aan de rand van de placenta en het voorkomen van placenta circumvallata was in beide groepen gelijk. De auteurs zijn van mening dat de uitkomsten van hun onderzoek steun geven aan de veronderstelling dat onverklaarde partus praematurus vaak een gevolg is van een ‘verborgen’ loslating aan de rand van de placenta.

In de dagelijkse praktijk proberen wij premature uterusactiviteit te remmen met behulp van ?-mimetica. Als er vaginaal bloedverlies is, wordt het gebruik van ?-mimetica meestal ontraden wegens de veronderstelling dat de bloeding juist hierdoor zou kunnen toenemen. Als de conclusies van het besproken onderzoek juist zijn – en daar lijkt het op – zal het beleid ten aanzien van remming van uterusactiviteit bij dreigende partus praematurus niet afhankelijk gesteld mogen worden van uitwendig waarneembaar vaginaal bloedverlies.