Levensbedreigende hyperkaliëmie: de waarde van het elektrocardiogram

- In two men, aged 19 and 64, with chronic renal insufficiency and subacute symptoms of malaise and weakness of the leg muscles, broad QRS complexes were seen in the ECG. The younger patient developed an asystole and resuscitation was unsuccessful. His blood potassium level was found to be 8.3 mmol/l. The older patient recovered after administration of calcium gluconate. His blood potassium level was found to be 8.5 mmol/l. An 80-year-old woman who was taking various drugs because of heart failure also complained of muscle weakness. Her blood potassium level was 7.2 mmol/l and her ECG showed narrow complexes. She recovered without calcium gluconate after a change in medication. Hyperkalaemia is a potentially life-threatening electrolyte disorder that may require immediate treatment. The changes in the ECG, especially widening of the QRS complexes, are the most important clues to the severity of the hyperkalaemia. A treatment protocol based on ECG changes may reduce the mortality in these patients.

Dames en Heren,

Hyperkaliëmie is een potentieel levensbedreigende aandoening. Een verhoogde serumkaliumconcentratie wordt frequent gevonden bij de in het ziekenhuis opgenomen patiëntenpopulatie. De prevalentie bedraagt 5-10 per 100 patiënten.1 2 Een steekproef van alle kaliumbepalingen gedurende één week in onze eigen kliniek leverde een prevalentie van 4,4 per 100 patiënten. Een geringe hyperkaliëmie (5,3-6,5 mmol/l) is over het algemeen niet levensbedreigend, maar bij kaliumwaarden boven de 7 mmol/l kunnen levensbedreigende hartritmestoornissen optreden. De sterfte als gevolg van een ernstige hyperkaliëmie in de algemene bevolking is onbekend. Bij patiënten met een (pre)terminale nierinsufficiëntie bedraagt de sterfte ongeveer 2.3

Dat het elektrocardiogram (ECG) een diagnostisch hulpmiddel is bij het vermoeden van een ernstige hyperkaliëmie en aangeeft of directe behandeling geïndiceerd is, illustreren de drie volgende ziektegeschiedenissen.

Patiënt A, een 19-jarige jongen met een chronische nierinsufficiëntie op basis van IgA-nefropathie, werd hiervoor sinds 2 jaar behandeld met intermitterende hemodialyse. Patiënt hield…

Artikelinformatie

Aanvaard op

4 november 2003

19 mei 2004

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2004;148:969-75

Vakgebied

Hart en vaten

Interne vakken

Labdiagnostiek

Auteursinformatie

Medisch Spectrum Twente, afd. Interne Geneeskunde, Enschede.

Hr.R.J.Trof, assistent-geneeskundige (thans: Academisch Ziekenhuis, afd. Interne Geneeskunde, Postbus 30.001, 9700 RB Groningen); hr.R.M.L.Brouwer, internist-nefroloog.

Contact hr.R.J.Trof (rjtrof@hotmail.com)