Leeuwenhart

Opvallend vaak was ik verliefd op vrouwen die later arts zouden worden. De studie zelf kan de reden niet zijn, mijn eerste vriendinnetje in groep 7 had nog geen duidelijk studiepad en ook zij werd arts. Op de middelbare school, tijdens en na mijn studie zette de trend zich voort. Ondanks uitgesproken verschillen tussen deze vrouwen was er kennelijk toch sprake van een onderliggende eigenschap die me enorm aantrok.

In mijn privéleven werd de liefde gelukkig beantwoord. Maar hoe anders is het in het begin van mijn professionele leven regelmatig geweest. Na een onderzoek naar ondoelmatigheid in de cardiologie werd mij aan de telefoon gemeld dat openbaarmaking van het rapport ons instituut wel eens ernstig zou kunnen schaden. Of hoe de stemming in een samenwerking met enkele oncologen 180 graden draaide toen bleek dat onze doelmatigheidsstudie consequenties zou kunnen krijgen. Ineens was niks meer goed. Het vakgebied wordt door een leeuwenhart beschermd als een externe zich er mee bemoeit.

‘De bescherming van het eigen vakgebied schaadt de gezondheid’

Dat verrast me overigens niet: als je persoonlijk eindverantwoordelijk bent voor het welzijn van een patiënt dan kan je het simpelweg niet hebben dat de breedte van je instrumentarium beperkt wordt. Wie de last van patiëntenzorg niet draagt mag niet meebeslissen, lijkt het adagium. Precies het type arts dat je wil hebben als je ziek bent. Maar de beschermende houding ten aanzien van het eigen vakgebied schaadt de gezondheid van onze samenleving meer dan je zou denken.

Ten eerste concurreren artsen onderling voor hetzelfde budget. Zo gaan grote ondoelmatige uitgaven in de ene beroepsgroep ten koste van de gezondheid van andere patiënten, behandeld door een andere beroepsgroep. Ten tweede, in het verlengde van het eerste: de zorg levert dan wel een belangrijke bijdrage aan onze gezondheid, het is zeker niet de enige sector die onze samenleving gezond maakt. En mogelijk levert minder geld aan curatieve zorg ten faveure van sociale zekerheid en onderwijs een belangrijkere bijdrage aan het verminderen van gezondheidsverschillen.

De vraagstukken in de zorg zijn te groot om monodisciplinair op te lossen en vereisen inzichten van een brede groep wetenschappers. Gelukkig maak ik de afgelopen jaren onderdeel uit van samenwerkingen met specialisten waarin wederzijdse interesse en waardering vanzelfsprekend is en iedereen toch eigenwijs durft te blijven. En zo heb ik het geluk om zowel professioneel als privé omringd te worden door mijn favoriete type mens: zij die zich niet de les laten lezen, maar een open hart hebben voor dat wat ze nog niet kennen.