Inzet van getrainde donatiedeskundigen: vaker toestemming van nabestaanden voor orgaan- en weefseldonatie*

Onderzoek
Nichon E. Jansen
Hendrik A. van Leiden
Bernadette J.J.M. Haase-Kromwijk
Nardo J.M. van der Meer
Edwin Vorstius Kruijff
Netty van der Lely
Hans van Zon
Arend-Jan Meinders
Machteld J. Mosselman
Andries J. Hoitsma
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156:A4300
Abstract

Samenvatting

Doel

Het toestemmingsproces voor orgaan- en weefseldonatie is complex, zowel voor nabestaanden als voor professionals. Het doel van deze studie was om te beoordelen of de combinatie van langdurige begeleiding van familie van opgenomen patiënten op de Intensive Care (IC) én training in communicatie rond donatie van doorslaggevend belang zijn bij het verhogen van het toestemmingpercentage voor donatie. Hiervoor is een multicenterstudie uitgevoerd in 3 ziekenhuizen.

Methode

We vergeleken toestemmingen voor donatie onder nabestaanden in 1 interventieziekenhuis en 2 controleziekenhuizen tussen in de periode december 2007-november 2009. In het interventieziekenhuis begeleidden getrainde donatiedeskundigen 66 families gedurende de opname op de IC totdat een beslissing ten aanzien van donatie was genomen. In het eerste controleziekenhuis werden 107 families benaderd voor donatie, zonder extra familiebegeleiding of training. In het tweede controleziekenhuis ondersteunden gastvrouwen 99 families gedurende de opnameperiode; zij waren niet getraind in het bespreken van donatie. In totaal zijn 272 families van potentiële donoren benaderd met het verzoek om donatie. We vergeleken toestemmingpercentages en evalueerden de evaringen onder nabestaanden door middel van een vragenlijst die ongeveer 4 maanden na het overlijden werd verstuurd.

Resultaten

Het toestemmingspercentage onder nabestaanden was significant hoger in het interventieziekenhuis (57,6%) dan in de controleziekenhuizen (respectievelijk 34,6% en 39,4%). De respons op de vragenlijsten was 69%. Uit de antwoorden kwamen geen andere factoren naar voren die mogelijk het toestemmingpercentage hadden beïnvloed.

Conclusie

Het aanstellen van getrainde donatiedeskundigen in het interventieziekenhuis, die familie begeleidden gedurende de opname op de IC-afdeling en in het beslisproces voor donatie, resulteerde in een significant hoger toestemmingpercentage.

Auteursinformatie

Nederlandse Transplantatie Stichting, Leiden.

Drs. N.E. Jansen, senior beleidsmedewerker/onderzoeker; dr. H.A. van Leiden, senior onderzoeker; drs. B.J.J.M. Haase-Kromwijk, directeur.

Amphia Ziekenhuis, afd. Intensive Care, Breda en Oosterhout.

Dr. N.J.M. van der Meer, anesthesioloog-intensivist; E. Vorstius Kruijff MA, donatiefunctionaris.

Sint Elisabeth Ziekenhuis, afd. Intensive Care, Tilburg.

Dr. N. van der Lely, internist-intensivist; H. van Zon, donatiefunctionaris.

Sint Antonius Ziekenhuis, afd. Intensive Care, Nieuwegein.

Dr. A.J. Meinders, internist-intensivist; drs. M.J. Mosselman, donatiefunctionaris.

Universitair Medisch Centrum St Radboud, divisie Nefrologie, Nijmegen.

Prof.dr. A.J. Hoitsma, nefroloog.

* Dit onderzoek werd eerder gepubliceerd in Transplant International (2011;24:1189-97) met als titel ‘Appointing ‘trained donation practitioners’ results in a higher family consent rate in the Netherlands: a multicenter study’. Afgedrukt met toestemming.

Contact drs. N.E. Jansen (n.jansen@transplantatiestichting.nl)

Verantwoording

Leonieke Kranenburg van de faculteit Medische psychologie van het Erasmus Medisch Centrum hielp bij het ontwikkelen van de vragenlijst. Jacqueline Smits van Eurotransplant International hielp bij de statische analyses.
Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: dit artikel is tot stand gekomen met financiële ondersteuning van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
Aanvaard op 9 november 2011

Meer donoren: door markt, overheid of gemeenschap?
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties