Het adrenogenitaal syndroom: klinische aspecten en neonatale screening

- Congenital adrenal hyperplasia (CAH) is a disorder of adrenal steroid synthesis. In 95 of CAH cases, it is caused by 21-hydroxylase deficiency, leading to cortisol deficiency and (in most cases) aldosterone deficiency.

- The compensatory increase in ACTH secretion by the pituitary gland leads to stimulation of the adrenal glands and, consequently, overproduction of androgens.

- The classic form is well known due to the congenital virilisation seen in affected girls. However, the cortisol and aldosterone deficiency is at least equally important in both sexes as it can cause an Addisonian crisis within the first weeks of life.

- For these reasons, a neonatal CAH screening program has been introduced in the Netherlands. Screening results in earlier detection and treatment.

- The prevalence of the classic form of the disease is 1:12.000 in the Netherlands. Non-classic 21-hydroxylase deficiency is more frequent, presenting with signs of androgen excess from childhood through to adulthood.

- Treatment of CAH consists of hormonal replacement and surgical correction in case of congenital virilisation in girls.

- Long-term treatment results, including height at adulthood, have improved over the last decades. Nevertheless, fertility problems can occur in both sexes.

Samenvatting

- Adrenogenitaal syndroom (AGS) is de verzamelnaam voor een groep ziektebeelden met als gemeenschappelijk kenmerk een stoornis in de synthese van bijnierschorshormonen. Bij 95 van de patiënten gaat het om een deficiëntie van het enzym 21-hydroxylase, leidend tot cortisoltekort en vaak ook aldosterontekort.

- Door compensatoire toename van de hypofysaire secretie van adrenocorticotroop hormoon (ACTH) wordt de bijnier gestimuleerd, met als gevolg overproductie van androgenen.

- De klassieke vorm van 21-hydroxylasedeficiëntie is vooral bekend vanwege de congenitale virilisatie bij aangedane meisjes. Bij zowel jongens als meisjes is echter het cortisol- en aldosterontekort klinisch minstens zo belangrijk: een Addison-crisis kan in de eerste levensweken na de geboorte ontstaan.

- Om die reden is neonatale screening op AGS ingevoerd in Nederland. Met screening worden patiënten eerder opgespoord en eerder behandeld.

- De prevalentie van de klassieke vorm van AGS is ongeveer 1:12.000 pasgeborenen. De niet-klassieke vorm van 21-hydroxylasedeficiëntie komt frequenter voor en kan voor het eerst manifest worden met tekenen van androgeenoverproductie vanaf kleuterleeftijd tot op volwassen leeftijd.

- De behandeling van 21-hydroxylasedeficiëntie bestaat uit substitutie van de hormoontekorten en chirurgische behandeling van de geviriliseerde uitwendige genitaliën bij meisjes.

- De langetermijnresultaten van behandeling, onder meer de volwassen lengte, zijn in de laatste decennia verbeterd. Niettemin doen fertiliteitsproblemen zich bij beide geslachten voor.