Sigaretten zijn het dodelijkste consumentenproduct ooit. Van alle levenslange rokers overlijdt de helft aan de gevolgen van hun tabaksgebruik, gemiddeld zo’n 10 tot 15 jaar vóór de leeftijd waarop ze anders zouden zijn gestorven. In de loop van de 20e eeuw zijn wereldwijd 100 miljoen mensen aan het roken van tabak overleden – meer dan aan de gevolgen van 2 wereldoorlogen – en als de huidige trends zich voortzetten zal roken in de 21e eeuw nog eens zo’n 1 miljard dodelijke slachtoffers eisen.1
Het heeft lang geduurd voordat tegenmaatregelen tegen deze epidemie op gang kwamen, maar inmiddels wordt wereldwijd en onder leiding van de Wereldgezondheidsorganisatie gewerkt aan het terugdringen van tabaksgebruik. In het welvarende deel van de wereld, waar sigaretten roken voor het eerst op grote schaal voorkwam, is onder invloed van voorlichting, accijnzen, verboden op roken in openbare ruimten en vele andere tegenmaatregelen het percentage rokers behoorlijk gedaald…
Artikelinformatie
Eindspel tegen tabak (antwoord auteur 1)
De reactie van collega Frederikse geeft mij gelegenheid een kleine aanvulling te maken op mijn commentaar, waarin ik schreef dat het "in de gezondheidszorg, enkele uitzonderingen daargelaten, oorverdovend stil" blijft als het om tabaksbestrijding gaat. Gelukkig zijn er steeds meer organisaties, waaronder Clean Air Nederland, die zich actief inzetten voor het terugdringen van tabaksgebruik. Ook artsen zijn zich de laatste tijd meer gaan roeren, o.a. in het manifest "Artsen zeggen NEE tegen tabak" waartoe het initiatief werd genomen door artsen verbonden aan het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis en de Nederlandse Vereniging voor Longartsen en Tuberculose.
Johan Mackenbach
Uitbannen van roken onmogelijk?
Ik ben niet zo optimistisch over de mogelijkheid om roken uit een samenleving te kunnen bannen. De drooglegging van Amerika was geen succes, het gebruik van illegale drugs is een wereldwijd probleem en er wordt zelfs gedacht om het gebruik daarvan te legaliseren. Minimaliseren van gedrag wat schadelijk is voor gebruiker en omgeving is denk ik het hoogst haalbare en is natuurlijk een loffelijk streven. Wat ik steeds mis in de discussies over ongezond gedrag is meer aandacht voor het feit waarom mensen schadelijk gedrag starten en ook volhouden. Simpel gezegd: omdat het lekker is, omdat het gedrag de gebruiker op dat moment een prettig gevoel geeft en prettig willen we ons allemaal voelen. Die drijfweer bepaalt zeker 90% van ons menselijk handelen. Ik daag iedereen uit om het tegendeel aan te tonen! Sommigen voelen zich prettig door indrinken en feesten, anderen door het luisteren naar klassieke muziek, weer anderen roken, drinken en/of eten teveel etc. De oorzaak is steeds dezelfde: we willen ons prettig voelen. Zou het kunnen zijn dat hoog opgeleiden meer alternatieven hebben om zich prettig te voelen in vergelijking met lager opgeleiden en daarom gemiddeld minder schadelijk gedrag vertonen?
Ik wil de volgende stelling poneren en ben benieuwd naar de reacties: het is de moeite waard om reeds kinderen te leren hoe zij op een positieve manier kunnen genieten met minimale schade voor zichzelf en anderen tot gevolg. Het overheidsbeleid schiet in dit opzicht schromelijk tekort. Meer onderzoek is nodig om hier tot resultaten te komen. Mocht u negatief gestemd zijn over de mogelijkheden: als de industrie ons kan overhalen om schadelijk gedrag te vertonen, waarom zouden wij dan ook niet overgehaald kunnen worden om meer gewenst gedrag te vertonen? Hopelijk start dit een nieuwe discussie over gewenst en ongewenst gedrag.
J.A. van Duren, dermatoloog