Donor: ja of nee

De donorweek 2014 ligt nog maar kort achter ons en daarom in dit nummer van het NTvG wat extra aandacht voor niertransplantaties. Om te beginnen 2 stukken over de levende nierdonor. Als je tijdens het leven een nier afstaat, heb je dan nu wel of juist niet een verhoogd risico op allerlei complicaties? Tot nu toe was de opvatting dat donatie geen problemen zou geven. Kort geleden is er echter een retrospectief onderzoek gepubliceerd waaruit een iets ander beeld naar voren komt. Dit onderzoek wordt in het kort besproken door Bemelman en Van der Pant (A8132). Zij concluderen op grond van de uitkomsten dat donatie op langere termijn waarschijnlijk tot een iets verhoogd sterfterisico leidt. De Fijter en Meinders noemen dit ook in hun bijdrage (A8180), maar zij zijn toch wat optimistischer over de langetermijnprognose van de donoren. Het is natuurlijk maar hoe je tegen de gegevens aankijkt. Moet op grond van deze 2 artikelen levend donorschap toch worden ontraden? Dat denk ik niet, want het extra risico blijft klein en wordt pas na lange tijd duidelijk. In die periode is er gelegenheid genoeg om eventuele bijkomende risicofactoren aan te pakken. Donor: ja, dus.

Toch is het wel goed om meer onderzoek te steunen naar de functie van de individuele nieren. Te gemakkelijk wordt ervan uitgegaan dat de nieren als gepaard orgaan functioneel identiek zijn, maar het is de vraag of dit een terecht uitgangspunt is. Er zijn aanwijzingen dat er wel degelijk verschillen tussen de nieren bestaan en het is denkbaar dat dit voor zowel de donor als de ontvanger van belang is. In een tijd waarin vrijwel alles verklaard dient te worden op grond van moleculair-genetische mechanismen is de aandacht voor de geïntegreerde fysiologie en voor de invloed van pathofysiologische verstoringen helaas verslapt. Daardoor hebben wij te veel kansen laten liggen om het inzicht in de functie van de nier bij donor en acceptor te vergroten. Overigens betreffen de meeste niertransplantaties nog steeds postmortaal verkregen organen. Zoals Fockens en zijn collega's betogen betekent dit dat de chirurg nogal eens in de nacht moet opereren (A7779). Uit een retrospectieve analyse van deze onderzoekers blijkt dat dit niet noodzakelijkerwijs tot meer complicaties leidt dan wanneer er overdag getransplanteerd wordt. In zijn commentaar op deze studie noemt Soonawala nog wel enkele punten waarover te weinig informatie voorhanden is (A8244); ook hier is een prospectieve bevestiging nodig. Alles bij elkaar zijn er echter te weinig argumenten om op grond hiervan een negatief donoradvies af te geven. Donor: ja, dus.