Cel en ziekte. V. Pathologie van het lysosoom

De reeds verschenen artikelen uit deze reeks zijn gepubliceerd op bl. 1806, 1808, 1868, 1914 en 1961.

V.1. het lysosoom als organel

Met het woord lysosoom, afgeleid van de Griekse woorden ‘luein’ (losmaken) en ‘soma’ (lichaam), wordt een celorganel aangeduid waarin (macro)moleculen en (macro)moleculaire structuren worden afgebroken. De laag-moleculaire componenten die hierbij vrijkomen, worden naar het cytoplasma getransporteerd en hergebruikt. De lysosomen van een cel ‘communiceren’ met elkaar en met andere celcompartimenten. Veelal wordt daarom gesproken van het lysosomale systeem. Vrijwel alle cellen van mens, dier en plant hebben lysosomen. Bij hogere organismen zoals de mens is het lysosomale systeem onder meer betrokken bij celvernieuwing, waarbij relatief grote cellulaire componenten, zoals membraanfragmenten, ribosomen, of complete mitochondriën door het lysosoom worden opgenomen en afgebroken: Het lysosomale systeem van de premature rode bloedcel heeft als bijzondere functie het opruimen van organellen tijdens de rijping tot erytrocyt. De lysosomen van polymorfonucleaire granulocyten…