De wijn verheugt des mensen hart
(Psalm 104:15)
Al eeuwen drinkt de mens alcoholhoudende dranken; soms als alternatief voor verontreinigd water, soms als medicijn, meestal als genotmiddel. Drinkt men in gezelschap, dan is het gebruikelijk dat hierbij heilwensen worden uitgesproken zoals ‘proost’, ‘santé’ of ‘op je gezondheid’. Of men zich daarbij realiseert dat de genoten drank daadwerkelijk kan bijdragen tot de gezondheid van de drinker mag worden betwijfeld.
Toch is er inmiddels een indrukwekkend aantal onderzoeken gepubliceerd waaruit blijkt dat matige drinkers een verminderde kans hebben op coronaire hartziekte (CHZ). Hierbij wordt, soms met enige afgunst, naar Frankrijk en andere landen rond de Middellandse Zee gekeken, waar de sterfte aan CHZ laag is, terwijl de consumptie van verzadigde vetten op een hoger niveau ligt dan in landen met een hogere sterfte aan CHZ. Deze zogenaamde Franse paradox vormt voor velen een uitdaging om te analyseren welke factoren in de mediterrane…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
(Geen onderwerp)
Dordrecht, september 1996,
Bij epidemiologisch onderzoek worden uitsluitend relaties vastgesteld en geen causale verbanden. Om causale verbanden vast te stellen is prospectief gerandomiseerd onderzoek vereist. Het overzicht van Van de Wiel en Hart (1996;1755-9) laat duidelijk zien dat de literatuur op het gebied van alcohol en hartziekten voornamelijk bestaat uit het eerste type onderzoek en dat het tweede vrijwel ontbreekt.
In de jaren tachtig heeft men het gunstige effect van alcohol op hartziekten, dat in Frankrijk duidelijker aanwezig was dan in andere landen, in verband gebracht met de Franse levensstijl. Nadien is dit standpunt veelal verlaten omdat de relatie tussen psychosociale factoren en hartinfarct sterk in twijfel getrokken werd en omdat ook in andere landen dan Frankrijk alcohol een gunstig effect leek te hebben. In de laatste jaren is er een zeer significante relatie gevonden tussen specifieke psychosociale factoren en hartinfarct, zoals sociale isolatie, behoefte om te excelleren en ‘blue feeling’.1-3 Wij hebben zojuist een patiënt-controleonderzoek voltooid bij mannelijke patiënten die voor het 60e levensjaar een hartinfarct hadden gekregen.4 Het gebruik van rode wijn in dit onderzoek bleek te beschermen tegen het krijgen van een hartinfarct, terwijl sterke alcoholische dranken juist risicoverhogend werkten. Na correctie op de genoemde specifieke psychosociale factoren bleek echter wijn niet meer beschermend te zijn, terwijl het risicoverhogende effect van sterke drank nog sterker werd (tabel). Uit dit onderzoek lijkt men dus af te kunnen leiden dat bepaalde psychosociale factoren veel meer de oorzaak zijn van het gunstige effect van wijn dan het gebruik van wijn op zichzelf. Naar mijn mening zullen wij pas echt weten wat het effect van wijn en sterke alcoholische dranken op hartziekten is als prospectief gerandomiseerd onderzoek van representatieve groepen heeft plaatsgevonden.
Frasure-Smith N, Lesperance F, Talajic M. Depression following myocardial infarction. Impact on 6-month survival. JAMA 1993; 270:1819-25.
Cleophas TJM, Jong SJ de, Niemeyer MG, Tavenier P, Zwinderman K, Kuypers C. Changes in life-style in men under sixty years of age before and after acute myocardial infarction: a case-control study. Angiology 1993;44:761-8.
Ladwig KH, Röll G, Breithardt G, Budde T, Borggrefe M. Post-infarction depression and incomplete recovery 6 months after acute myocardial infarction. Lancet 1994;343:20-3.
Cleophas TJM, Tuinenberg E, Meulen J van der, Zwinderman K. Wine drinking and other dietary characteristics in males under 60 before and after acute myocardial infarction. Angiology 1996;47:789-96.