artikel
Het gebruik van voedingssupplementen heeft geen significante invloed op het risico op een luchtweginfectie. Dat concludeert een Europese onderzoeksgroep uit een systematische review en meta-analyse. De onderzoekers verwachten dan ook geen effect van aanvullende micronutriënten op het risico op covid-19 (Allergy. 2021; online 9 oktober).
Tijdens de eerste golf van de covid-19-pandemie hamsterden we niet alleen massaal wc-papier. We kochten ook grote hoeveelheden voedingssupplementen, met name preparaten met vitamine D, zink en daarna ook resveratrol. Dit laatste nadat een IC-arts deze stof in een persmoment mogelijk beschermend had genoemd.
Een groep Europese onderzoekers, aangevoerd door de Nederlandse diëtist Berber Vlieg-Boerstra, vroeg zich af of hier een wetenschappelijke basis voor bestond. Ze vonden 93 artikelen, geschreven over 115 klinische studies, waarin de invloed van diverse supplementen op het risico op luchtweginfecties centraal stond. Aan deze studies deden in totaal 199.055 mensen mee, van wie 96% kinderen.
Voor geen van de geselecteerde enkelvoudige supplementen vonden de onderzoekers in de meta-analyse van 63 studies duidelijke effecten. Zinksupplementen verlaagden bij kinderen bijvoorbeeld niet significant het risico op een luchtweginfectie (relatief risico: 0,91; 95%-BI: 0,82-1,01). Bovendien waren de uitkomsten van de studies sterk uiteenlopend. Vergelijkbare conclusies trekken de auteurs voor preparaten met vitaminen D, C, A, E, B12, foliumzuur, B2, B6, selenium, ijzer, vetzuren, bètacaroteen, en voor multivitaminepreparaten in het algemeen.
Alleen in specifieke subgroepen waren mogelijk kleine effecten meetbaar. In Aziatische populaties had zinksuppletie bijvoorbeeld een klein, maar significant beschermend effect.
Voor de algemene Europese populatie stellen de onderzoekers echter dat geen van de supplementen een meetbare invloed heeft op het risico op luchtweginfecties. Precies die boodschap verkondigde de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit eind maart 2020 overigens ook al.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
De Gezondheidsraad van Nieuw Zeeland over vitamine D en COVID-19
Bovenstaande artikel gaat volledig voorbij aan de volkswijsheid "R in de maand, levertraan". Een wetenschappelijke onderbouwing van deze volkswijsheid - in de wintermaanden ontstaat een vitamine D-deficiëntie - staat in het artikel "Hoge prevalentie van vitamine D-deficiëntie in Zuidwest-Nederland (1)". De Gezondheidsraad van Nieuw Zeeland schijnt die wijsheid te onderschrijven (2). Als we de deficiëntiepercentages uit het Nederlandse artikel, 11,6% in de zomer en 29,9% in de winter, toepassen op de gehele Nederlandse bevolking dan komen er vanaf september elke maand ongeveer 380.000 mensen met een vitamine D deficiëntie bij. Volgens een meta-analyse daalt de kans dat deze 380.000 mensen een luchtweginfectie krijgen, met 70 % als zij vitamine D suppletie nemen (3).
Vandaar dat juni 2020 in Nieuw Zeeland het volgende advies is gegeven: ”Testen op vitamine D is duurder dan supplementen, dus het huidige beleid is om suppletie te geven aan individuen met een risico op vitamine D-tekort, dit naar goeddunken van huisarts. Dit beleid is waarschijnlijk ook geschikt voor het behandelen van personen met een risico op ernstige COVID-19, totdat meer informatie uit klinische onderzoek bekend is (2). Mogelijk is dat advies van de Nieuw Zeelandse Gezondheidsraad ook een verklaring dat er in Nieuw Zeeland in 2020 geen oversterfte aan COVID-19 was terwijl die in Nederland 15.300 personen betrof (4).
1. Boonman-de Winter LJ, Albersen A, Mohrmann K, Bakx-van Baal CM, Meijer Timmerman Thijssen DW, Bressers JP. Hoge prevalentie van vitamine D-deficiëntie in Zuidwest-Nederland. Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A8167
2. https://cpb-ap-se2.wpmucdn.com/blogs.auckland.ac.nz/dist/f/688/files/20…
3. Martineau AR, Jolliffe DA, Hooper RL, et al. Vitamin D supplementation to prevent acute respiratory tract infections: systematic review and meta-analysis of individual participant data. BMJ. 2017;356:i6583.
4. Olde Rikkert M, Internationale verschillen in covid-19-gerelateerde oversterfte in 2020. Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:D6221.
J. van der Meulen, basisarts, Huisartsenpraktijk de Jagerweg