artikel
Het interview met Max Nieuwdorp in dit nummer (C4578) zette mij weer eens aan het denken over de vraag of je een betere dokter wordt van ervaringen als patiënt.
De eerste keer dat ik me dat afvroeg, was toen ik als student bevriend was met een jongen die na een reeks beenproblemen uiteindelijk een prothese had gekregen en niets anders wilde dan orthopeed worden. Zulke in de jeugd verankerde motivaties wantrouw ik een beetje; je moet gewoon een vak kiezen dat je leuk vindt en waarvoor je denkt capabel te zijn, niet een vak waarin oud leed doorleeft.
Niettemin, de vraag of patiënt (geweest) zijn tot beter dokterschap leidt, beantwoord ik met een ondubbelzinnig ja. Ten eerste stel ik dit empirisch vast. De paar keer dat ik zelf patiënt was, waren al behoorlijk leerzaam. In mijn omgeving zie ik collega’s ook veranderen wanneer ze meer dan een beetje patiënt zijn geweest. Ze worden milder, relativerender en meer empathisch en ze communiceren beter: allemaal goede eigenschappen en regelmatig de enige die ertoe doen.
Ten tweede is het ook volkomen logisch dat patiëntervaringen je beter maken. De belevingswereld van ernstig zieke mensen gaat ons voorstellingsvermogen eenvoudigweg te boven. Levenservaring, wijsheid en je best doen helpen natuurlijk een beetje, maar halen het toch niet bij een tijdje grondig lijden. Onze jongste dokters hebben vaak geen van het voorgaande. Paardenstaart, flesje water en niet alleen zelf nooit ziek geweest, maar ook een volstrekt weerstandsloze en onbezorgde jeugd gehad. Slim maar zelden al wijs.
Ik kende Max Nieuwdorp al een beetje voor dit interview, gewoon via via en als Amsterdamse collega. Prima arts, intelligent, deskundig, et cetera. Maar nu ik gelezen heb over de bezorgdheid, pijn en het delier die hij als patiënt ervoer, en over zijn wanhoop toen een arts niet op de afgesproken tijd belde, denk ik: hij zou zomaar een heel goede dokter kunnen zijn.
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Ook nu al heel goede dokters
Met verbazing en toenemende irritatie las ik de redactionele bijdrage van prof. dr. Smulders. Hij stelt dat jonge dokters vaak ‘levenservaring, wijsheid en [...] grondig lijden’ missen, waar collega’s met ervaring als patiënt ‘milder, relativerender en meer empathisch’ zouden zijn en beter zouden communiceren. Op mij, een 29-jarige arts die voldoet aan het geschetste beeld van ‘paardenstaart en flesje water’, kwam dit stuk behalve ongegrond ook seksistisch over. Daarnaast vind ik de aanname dat de meeste jonge artsen ‘een weerstandsloze en onbezorgde jeugd’ hebben gehad ongenuanceerd en vooringenomen.
Natuurlijk kan levenservaring en het zelf patiënt zijn inzicht geven in de belevingswereld van je patiënten; dit kan niet omgedraaid worden door te impliceren dat je zonder deze ervaring essentiële vaardigheden mist. Over het algemeen hebben ‘wij’ (en ook ik) het in Nederland goed, maar de meesten van mijn mede-AIOS hebben wel degelijk leed in hun leven ervaren; (vecht)scheidingen, miskramen, ernstige lichamelijke en psychische ziekten (bij hun naasten) en een vluchtelingenachtergrond zijn hiervan enkele voorbeelden. In mijn ervaring is dit ook juist vaak de reden om voor ons mooie vak te kiezen. En ja, ik denk dat zowel met als zonder doorgemaakt leed veel van mijn generatiegenoten, ook nu al, heel goede dokters zijn.
Eva Nuijten, AIOS ouderengeneeskunde
(Geen onderwerp)
Deze reactie is op verzoek verwijderd.
reactie auteur
Hartelijk dank voor deze reacties. Er zijn natuurlijk meerdere factoren die het talent voor goede dokteren bepalen. Het redactioneel kan blijkbaar de indruk wekken dat ik denk dat patiëntervaringen een sine-qua-non zijn, maar dat zou inderdaad onjuist zijn. Ook overige 'bagage' maakt een mens wijzer en relativerender en zelfs 'zonder bagage' (het zijn allemaal karikaturen!) zie je soms mensen een talent voor dokter-zijn hebben waarvan je denkt: waar hálen ze het vandaan?
Ik blijf wel van mening dat het zelf opdoen van ervaring als patiënt vaak heel leerzaam is en je een betere dokter kan maken. Ik heb door de jaren heen te veel schellen van ogen zien vallen, zowel bij jonge als bij oudere collega's, om van dat standpunt af te stappen. Natuurlijk wens ik niemand een (ernstige) ziekte toe. Maar als het je overkomt, koester dan ook een beetje wat je er van leert. En overkomt zoiets bv een nabije collega, ga dan na afloop eens met hem of haar praten, wat ze ervan geleerd hebben, wat anders was dan ze altijd dachten. Daar kan niemand slechter en zullen velen beter van worden.
Yvo Smulders