Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Medische begeleiding bij de Elfstedenzwemtocht

Slaperigheid en braken bij een openwaterzwemmer

Maarten van der Weijden zwemmend
J. (Hans) Zwerver
Elsbeth A.L. van Dorssen
Marco H. Blanker
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D4121
Abstract
Abstract
Sluiten
Symptoms of sleepiness and vomiting in an open-water swimmer

Long-distance open-water swimming is a swimming discipline which takes place in outdoor bodies of water, such as open oceans, lakes and rivers. The activity has grown in popularity. This case report describes the attempt of an Olympic Champion (Maarten van der Weijden) to swim 200 km along a route taking him to eleven Frisian cities. We describe the importance of good preparation and training but also the health problems open-water swimmers, and (medical) staff, might encounter during such an extreme event. Optimal endurance, management of dizziness and hypothermia, high caloric food intake, risk of (gastrointestinal) infections and lack of sleep are all important factors to take into account in long-distance open-water swimming.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Dames en Heren,

Deze klinische les gaat over een grensverleggende sportieve prestatie waarvoor medische hulp en begeleiding werd ingeroepen, omdat er risico’s waren voor de gezondheid van de duursporter. De geleverde prestatie was opmerkelijk. De casusbeschrijving onderstreept het belang van zowel een goede voorbereiding als alertheid en observatie tijdens extreme – maar ook minder extreme – zwemtochten in open water. Wij beschrijven aandachts- en verbeterpunten voor openwaterzwemmen in het algemeen en voor de volgende Elfstedenpoging van Maarten van der Weijden op 21 juni 2019 in het bijzonder.

Maarten van der Weijden, een 37-jarige openwaterzwemmer, kreeg begin 2001 acute lymfatische leukemie. Hij verbleef een half jaar in het ziekenhuis en onderging 4 chemokuren en een stamceltransplantatie. Vier jaar later werd hij volledig genezen verklaard. Daarna hervatte hij zijn zwemactiviteiten, waarbij hij tot diverse uitzonderlijke prestaties kwam, zoals de Olympische titel op de 10 km openwaterzwemmen in 2008.

Op 18 augustus 2018 begon hij aan een poging om de 200 km lange route van de Elfstedentocht zwemmend af te leggen. Zijn drijfveer hiervoor was geld inzamelen voor kankeronderzoeken die hij samen met patiënten en patiëntenorganisaties had uitgekozen.

Ter voorbereiding hierop zwom hij onder andere het Kanaal tweemaal over en verbeterde hij in 2018 het wereldafstandrecord, door in 24 uur 102,8 km te zwemmen. Ook zwom hij als training van Amsterdam naar Leeuwarden. Bij deze lange tochten ervoer hij duizeligheidsklachten, die optraden na het zwemmen. Het subjectieve herstel na deze…

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2019;163:D4121
Vakgebied
Voeding
Basisvakken
Bewegingsapparaat
Huisartsgeneeskunde
Auteursinformatie

Rijksuniversiteit Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen, Groningen, afd. Sportgeneeskunde: prof.dr. J. Zwerver, sportarts; afd. Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde: dr. M.H. Blanker, huisarts. Koninklijke Nederlandse Zwembond en De Sportartsen Groep, Nieuwegein: drs. E.A.L. van Dorssen, sportarts.

Contact J. Zwerver (j.zwerver@umcg.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Verantwoording

Tom Brandon en Gee van Enst (Isalakliniek, Zwolle) adviseerden in de medische voorbereiding op de Elfstedenzwemtocht; Gerard Rietjens (ministerie van Defensie, afdeling Trainingsgeneeskunde en Trainingsfysiologie) voerde de calorieberekeningen uit en Maarten van der Weijden las het manuscript kritisch na.

Auteur Belangenverstrengeling
J. (Hans) Zwerver ICMJE-formulier
Elsbeth A.L. van Dorssen ICMJE-formulier
Marco H. Blanker ICMJE-formulier
Gerelateerd
Marco Blanker
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

U stelt dat het zogenaamde mal de debarquement- syndroom weinig frequent voorkomt. 

Als watersporter heb ik, en met mij vaak ook medeopvarenden, hier echter symptomen van ondervonden. Na zelfs maar een dagje varen op een wat woeligere Noord- of Waddenzee, zijn milde en meestal maar enkele uren aanhoudende klachten passend bij dit syndroom, beslist niet ongebruikelijk. 

Cees Janssen, gepensioneerd huisarts

Johannes (Hans)
Zwerver

Geachte collega,

Dank voor uw reactie. U heeft inderdaad gelijk dat  vrij frequent ‘Mal de debarquement’ symptomen gedurende enkele uren na een dagje varen voorkomen. Bij sommige personen blijven deze  symptomen echter langer dan enkele uren bestaan bestaan of zijn ze blijvend. Dan is er sprake van het ‘Mal de debarquement syndroom’ hetgeen gelukkig veel minder frequent voorkomt.

Wij wensen u een behouden vaart (met geen of slechts zeer kortdurend klachten als u weer aan wal bent)!

Vriendelijke groet,

Hans Zwerver, Elsbeth van Dorssen en Marco Blanker (auteurs)