Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Testosterontherapie: indicaties en risico’s

Klinische praktijk
Marlies G.F. Maatje
Marij Dinkelman-Smit
Willem P.A. Boellaard
Gert R. Dohle
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:D1947
Abstract
Abstract
Sluiten
Testosterone therapy: indications and risks
  • Late onset hypogonadism (LOH) is a shortage of testosterone in adult men whose male development was normal. This form of hypogonadism results in decreased testosterone levels and variable gonadotrophin levels.
  • The symptoms of LOH are often aspecific and may be consistent with ageing in men: lowered libido, loss of strength, reduced cognitive functioning and disorders of sleeping and mood.
  • There is discussion about testosterone parameters, but if clinical symptoms are consistent with LOH and the testosterone level is < 8 nmol/l, hypogonadism is evidently indicated.
  • The first step is giving advice on lifestyle and treating comorbidity. In addition, treatment with testosterone may be given.
  • Testosterone has a positive effect on sexual function and vitality. Testosterone therapy for hypogonadism decreases the risk of osteoporosis. Contraindications are advanced prostate cancer and the desire to have children.
  • If a patient is treated with testosterone, strict follow-up is recommended; testosterone, haematocrit and PSA levels should be determined at set intervals.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Toets voor nascholing (verlopen)

Aan dit leerartikel was een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kon verdienen.

Bekijk de toets

Samenvatting

  • ‘Late-onset’-hypogonadisme (LOH) is testosterontekort bij volwassen mannen die een normale mannelijke ontwikkeling hebben doorgemaakt. Deze vorm van hypogonadisme gaat gepaard met verlaagde testosteronconcentraties en variabele gonadotrofinewaarden.
  • De symptomen van LOH zijn vaak aspecifiek en kunnen ook passen bij veroudering van de man: verminderd libido, krachtsverlies, verminderd cognitief functioneren en slaap- of stemmingsstoornissen.
  • Er is discussie over de grenswaarde voor testosteron, maar als de symptomen passen bij LOH en de testosteronconcentratie < 8 nmol/l is, zal er evident sprake zijn van hypogonadisme.
  • De eerste stap is het geven van leefstijladviezen en het behandelen van comorbiditeit. Daarnaast kan gekozen worden voor behandeling met testosteron.
  • Testosteron heeft een positief effect op de seksuele functie en de vitaliteit. Testosterontherapie bij hypogonadisme vermindert het risico op osteoporose. Gevorderd prostaatcarcinoom en een actuele kinderwens vormen een contra-indicatie.
  • Wanneer de patiënt behandeld wordt met testosteron, wordt strikte follow-up aanbevolen, met op gezette tijden bepaling van de testosteronwaarde, de hematocriet en de PSA-waarde.
Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:D1947
Vakgebied
Huisartsgeneeskunde
Interne vakken
Ouderen
Urologie
Auteursinformatie

HagaZiekenhuis, afd. Urologie, Den Haag.

Drs. M.G.F. Maatje, uroloog in opleiding.

Erasmus MC, sector Andrologie, afd. Urologie, Rotterdam.

Dr. M. Dinkelman-Smit, drs. W.P.A. Boellaard en dr. G.R. Dohle, urologen.

Contact dr. G.R. Dohle (g.r.dohle@erasmusmc.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Auteur Belangenverstrengeling
Marlies G.F. Maatje ICMJE-formulier
Marij Dinkelman-Smit ICMJE-formulier
Willem P.A. Boellaard ICMJE-formulier
Gert R. Dohle ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Jan
J. van der Meulen

Het is jammer dat de auteurs alleen maar het advies geven bij de follow-up de mid-normale range van de testosteronconcentratie na te streven en nergens de range van de testosteronconcentratie vermelden.

J. van der Meulen, SCEN-arts

Beste J. van der Meulen en andere geïnteresseerden,

Hartelijk dank voor uw reactie. Tijdens de follow-up bij testosterontherapie, houden wij een streefniveau van testosteronconcentratie aan tussen de 10-25 nmol/l.

Met vriendelijke groeten,

Marlies Maatje, aios Erasmus MC

Jan
J. van der Meulen

Moeilijke vraag; de auteurs zeggen op pagina 28: "Er is een sterk verband tussen LOH, overgewicht en chronische ziekten als hypertensie, hypercholesterolemie, metabool syndroom, diabetes mellitus type 2 en cardiovasculaire ziekten." Vervolgens wordt de vraag gesteld:

"Er is GEEN sterk verband tussen LOH en

A overgewicht

B metabool syndroom

C hart- en vaatziekten (zijn dat geen cardiovasculaire ziekten?)

D gebruik van anabole steroïden (zijn dat geen synthetische steroïden afgeleid van het mannelijk geslachtshormoon testosteron, die op den duur leiden tot hypogonadotroop hypogonadisme?)

Nogmaals moeilijke vraag.

J. van der Meulen, SCEN-arts