Samenvatting
Door de toenemende digitalisering van de statusvoering zijn elektronische zorgdossiers een aantrekkelijke bron voor het hergebruik van gegevens. Dergelijk statusonderzoek lijdt vooralsnog echter onder tekortschietende kwaliteit van de gegevens die zijn opgeslagen in de dossiers. Ook het ontbreken van toestemming voor hergebruik van gegevens speelt een belemmerende rol, met name in retrospectief statusonderzoek. De toenemende samenwerking tussen de zorginstellingen en de huidige aandacht voor dossierinrichting bieden echter ook kansen voor statusonderzoek. Patiëntgegevens kunnen in een gestandaardiseerdere vorm worden vastgelegd in steeds meer geharmoniseerde zorgdossiers. Als zorginstellingen daarnaast een generieke consentprocedure – liefst met landelijke reikwijdte – inrichten, kan de potentie van zorgdossiers voor wetenschappelijk onderzoek aanzienlijk beter worden benut.
Elektronische patientdossiers
Elektronische patientdossiers zijn inderdaad erg waardevol om de effectiviteit en veiligheid van zorginterventies te bepalen. Dit wordt al twintig a dertig jaar met veel succes gedaan in het Verenigd Koninkrijk en Scandinavië: hier zijn overheden die langdurig regie voeren, een duidelijke lange termijn visie hebben, serieus investeren (de Britse CPRD database met gegevens van 13 miljoen Britten kost ca. 10 miljoen euro per jaar), de zaken simpel houden en duidelijke keuzes maken. Met als gevolg kwalitatief hoogwaardige medische data van meer patienten dan in heel Nederland wonen. Het business plan van Health RI heeft een jaarlijkse begroting die ca. 2,5 keer zo groot is dan b.v. van de CPRD. Maar de complexiteit is vele malen forser en de vraag is hoe strak de regie is. En of de rekening van dit project op de lange termijn doorbetaald blijft worden; een dergelijke infrastructuur moet continuïteit bieden en niet afhankelijk zijn van projectgelden.
Frank de Vries, ziekenhuisapotheker Mumc (frank.de.vries@mumc.nl)
Reactie auteurs: strakke regie overheid niet de enige voorwaarde
Een sterke regie vanuit de overheid met gedegen funding is zeker een belangrijke voorwaarde om op basis van elektronische statusvoering voor onderzoek bruikbare datasets te realiseren. Echter, pas als de elektronische dossiers gestructureerde gegevens van goede kwaliteit bevatten, met eenduidige definities, en wanneer we de toestemmingsprocedures goed hebben ingericht, komt hergebruik van gegevens pas echt in beeld. Momenteel kunnen veel relevante onderzoeksvragen (zoals m.b.t. effectiviteit en veiligheid van medische interventies) vaak niet worden beantwoord op basis van bestaande databases, ook niet in de genoemde voorbeelden. Ondanks goede intenties, funding en infrastructuur is de praktijk vaak weerbarstig, mede door het spanningsveld tussen enerzijds de vrijheid van de zorgverlener om te bepalen welke gegevens relevant zijn voor de statusvoering en anderzijds de verplichte invoer van gegevens die noodzakelijk worden geacht voor de registratie. HealthRI legt de infrastructuur voor harmonisatie. Een strakkere regie vanuit de overheid en beter wetenschappelijk informatiebeleid binnen de instellingen zouden dit proces kunnen versnellen.
Rudy Scholte, hoofd datamanagement, AMC Clinical Research Unit