Toets voor nascholing (verlopen)
Aan dit leerartikel was een toets gekoppeld waarmee je nascholingspunten kon verdienen.
Dames en Heren,
Lachgas (N2O) wordt steeds vaker door jongeren gebruikt als partydrug, om een kortdurend eufoor effect (lachkick) te bereiken. Zij beschouwen het als een relatief onschadelijk middel. Toch kan het inhaleren van lachgas leiden tot neurologische ziektebeelden, die bij tijdige behandeling wel reversibel zijn. Gecombineerde strengziekte is een relatief bekende aandoening, maar wij willen aandacht vragen voor een minder vaak voorkomend ziektebeeld, polyneuropathie, geïllustreerd aan de hand van de ziektegeschiedenis van twee patiënten, die we in korte tijd op onze polikliniek zagen.
Patiënt A, een 17-jarige vrouw, had sinds 4 maanden steeds meer last van dove, tintelende, koude voeten, en ze liep onzeker. Dit beeld was ontstaan in een periode van slecht eten, waarbij zij 10 kg was afgevallen. Zij was eerder gezond, studeerde en dronk nauwelijks alcohol.
Bij neurologisch onderzoek stelden we sokvormige hypalgesie tot de enkels vast, met afgenomen vibratiezin aan de voeten beiderzijds…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Beter functioneel dan actief vitamine B12
Met veel interesse hebben we uw artikel “lachgasgeïnduceerde polyneuropathie” gelezen. Zoals ook door u beschreven leidt excessief lachgas gebruik tot myeloneuropathie door een gebrek aan functioneel vitamine B12, zonder dat het totaal vitamine B12 verlaagd hoeft te zijn. In dit artikel wordt daarom een verschil gemaakt tussen “totaal vitamine B12 tekort” en een “actief vitamine B12 tekort”.
In de diagnostiek wordt de term “actief vitamine B12” echter gebruikt voor het gedeelte van het vitamine B12 dat gebonden is aan transcobalamine. Vitamine B12 is voor ~80% gebonden aan haptocorrine en voor ~20% gebonden aan transcobalamine (holotranscobalamine; holoTC). Alleen het holoTC kan het celmembraan passeren en is vervolgens biologisch beschikbaar en wordt daarom ook wel “actief vitamine B12” genoemd (1). De term “actief vitamine B12” waar in het artikel naar verwezen wordt is verwarrend. Het is beter om deze term te vervangen door “functioneel vitamine B12”. In geval van excessief lachgas gebruik is het essentieel om een functioneel vitamine B12 tekort vast te stellen. Dit kan alleen door het meten van de ophoping van de substraten homocysteine en methylmalonzuur in bloed.
Refenties:
Russcher H, Heil SG, Slobbe L, Lindemans J. Approaches to vitamin B12 deficiency. Ned Tijdschr Geneeskd. 2012;156(1):A3595
Dr. M.M.L. Deckers, Klinisch chemicus, OLVG, Amstersdam
Dr H.M. Hamer, Klinisch Chemicus i.o. OLVG/VUmc, Amsterdam
Dr. S.G. Heil, Moleculair Bioloog, Erasmus MC, Rotterdam
Polyneuropathie veroorzaakt door lachgas?
Colleagae Conjaers et al. schreven een interessant stuk over twee patienten met een polyneuropathie, behandeld met Vit B12.
Helaas staan er in het artikel zeer veel foutieve zaken.
- Lachgas is géén damp, zoals gesteld, maar een gas. Het kookpunt onder normale atmosfeer is -88gr Celcius, dus "gewoon" een gas.
- Lachgas wordt pas sinds betrekkelijk kort als sedativum/analgeticum gebruikt in de tandheelkunde en op de SEH; maar het is met name ruim 60 jaar in de anesthesie gebruikt als adjuvante narcose. Dit was zo totdat rond de millenium wisseling incidenten naar buiten kwamen (bv uit de verloskunde in den Haag), waarbij congenitale afwijkingen zich voordeden. Maar miljoenen mensen hebben algehele anesthesie (narcose) gehad tussen ongeveer 1950 en 2000. Dit betrof hoge doseringen (60% inspiratiefratie) en langdurige toediening (uren). Indien Lachgas inhalatie deze polyneuropathie zou veroorzaken hadden we dat destijds in groten getale moeten zien...
Het is dan ook wat kort door de bocht om in beschreven casus de polyneyuropathie aan de lachgas te wijten. In beide casus zijn meerdere oorzaken te bedenken en is géén causaal verband aangetoond, hooguit gesuggereerd.
Nico Hoogerwerf, anesthesioloog, Radboud UMC