De derde herziening van de NHG-standaard ‘Acute keelpijn’ is gepubliceerd en de kernboodschap is wederom een restrictief antibioticabeleid.1 Toch schrijven Nederlandse huisartsen nog bij circa de helft van alle patiënten met tonsillitis een antibioticum voor. Hoewel dit aantal lager is dan in veel andere westerse landen, is er volgens de auteurs van de herziene NHG-standaard nog voldoende ruimte om het percentage antibioticavoorschriften aanzienlijk te verminderen.
Meer dan 50 jaar geleden toonde huisarts Bots al aan dat het weinig zinvol is alle patiënten met acute keelpijn in de huisartsenpraktijk te behandelen met antibiotica om eventuele complicaties van een streptokokkeninfectie te voorkomen, zoals acuut reuma of glomerulonefritis.2 Dit is simpelweg omdat de meeste mensen met keelpijn niet naar de huisarts gaan en omdat een aanzienlijk deel van de patiënten geen keelpijn had voorafgaand aan het optreden van deze complicaties. Nadien is er met diverse dubbelblinde placebogecontroleerde gerandomiseerde onderzoeken aangetoond dat…
Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Acute keelpijn en antibiotica
We juichen het commentaar van Damoiseaux en Venekamp toe, omdat het zorgt voor een verdieping van de discussie rondom het antibioticabeleid bij acute keelpijn, en meer in het algemeen bij luchtweginfecties. Hoe komt het toch dat huisartsen nog steeds antibiotica voorschrijven bij een self-limiting aandoening als acute faryngotonsillititis? Gezien het hoge percentage onterecht antibioticumgebruik bij acute keelpijn in Nederland kan men echter de vraag stellen of de meeste artsen voldoende op de hoogte zijn van de effecten van antibiotica bij acute keelpijn. Uit Zweeds onderzoek blijkt dat huisartsen kennishiaten hebben en verkeerde percepties over acute keelpijn. (1,2). Zijn huisartsen nog steeds veelal georiënteerd op de bacterie in plaats van op het klinisch beeld en de afweer van de patiënt? Of denken ze dat anamnese en een lichamelijk onderzoek of een test, zoals de streptest of de in ons land populaire CRP-test, een betrouwbare schatting geeft van het te verwachten effect van antibiotica? We gaven in de herziene NHG-standaard aan wat wél zinvol onderzoek is en welke indicaties voor een antibioticum bestaan en benoemen daarbij het effect op drie behandeldoelen. De huidige nationale campagne tegen antibiotica resistentie moet niet alleen gericht zijn op de bevolking, maar ook op ons dokters.
Hedin K, Strandberg EL, et al. Management of patients with sore throats in relation to guidelines: an interview study in Sweden. Scand J Prim Health Care. 2014;32:193.
2.Gröndahl H, Hedin K, et al. Near-patient tests and the clinical gaze in decision-making of Swedish GPs not following current guidelines for sore throat – a qualitative interview study. BMC Fam Pract 2015;16:81.
Namens de NHG-werkgroep Acute keelpijn: dr. Sjoerd Zwart (huisarts te Kampen), dr. Wim Opstelten (huisarts te Amersfoort) en drs. Egbert de Jongh.