Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Vaar niet blind op de bloedbezinking

Arteriitis temporalis

Klinische praktijk
Hein J. Bernelot Moens
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A9196
Abstract
Abstract
Sluiten
Temporal arteritis: do not rely on the erythrocyte sedimentation rate

Three patients with signs of temporal arteritis are presented. In two patients a normal ESR resulted in the diagnosis ‘temporal arteritis’ being discarded, prompting clinicians to consider meningitis, sinusitis, and blindness due to atherosclerosis. In the third case, the ESR measured with the Alifax Test-1TH apparatus was 17 mm/h, whereas the Westergren method used on the same sample resulted in an ESR of 83 mm/h. In all three cases CRP was elevated. On the basis of literature on the sensitivity of ESR and CRP it is advisable to use both measures when temporal arteritis is being considered. It is noted that in one hospital using the Alifax Test-1TH, only 52% of 25 patients with biopsy-proven temporal arteritis had an ESR over 40 mm/h, while 96% had elevated CRP. This observation requires further evaluation. The significance of signs, symptoms and new imaging techniques for recognising cranial giant cell arteritis is summarised.

Conflict of interest and financial support: none declared.

Dames en Heren,

Bij een oudere patiënt met hoofdpijn of acuut visusverlies moet aan arteriitis temporalis worden gedacht. Voor het bevestigen van deze diagnose wordt aanbevolen de bloedbezinking te bepalen. Bij sommige patiënten met reuscelarteriitis is deze waarde echter niet-afwijkend. Omdat snelle behandeling van patiënten met arteriitis temporalis noodzakelijk is, moet dan verder worden gezocht. In deze klinische les beschrijf ik hoe de anamnese, het lichamelijk en aanvullend onderzoek daarbij kunnen helpen.

Patiënt A, een 80-jarige man, wordt door de huisarts met spoed naar de neuroloog verwezen wegens aanwijzingen voor virale meningitis. Patiënt heeft sinds een week stekende hoofdpijn zonder koorts. Hij heeft een hevige, constant aanwezige, branderige pijn achter zijn ogen. Deze pijn herkent hij niet van vroegere perioden waarin hij clusterhoofdpijn had.

Het neurologisch en algemeen lichamelijk onderzoek laten geen afwijkingen zien. Zo is zijn temperatuur 36,4°C en is er geen nekstijfheid. De A. temporalis pulseert beiderzijds…

Artikelinformatie
Aanvaard op

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2015;159:A9196
Vakgebied
Bewegingsapparaat
Huisartsgeneeskunde
Interne vakken
Auteursinformatie

Ziekenhuisgroep Twente, afd. Reumatologie, Almelo/Hengelo.

Contact Dr. H.J. Bernelot Moens, reumatoloog (h.moens@zgt.nl)

Belangenverstrengeling

Belangenconflict en financiële ondersteuning: geen gemeld.

Verantwoording

Dr. Cees J. Haagsma, reumatoloog, beoordeelde de figuren en gaf advies over het onderschrift.

Auteur Belangenverstrengeling
Hein J. Bernelot Moens ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Denken de auteurs van dit artikel dat er bezwaren zijn - wanneer de huisarts denkt  aan AT of PR -  hij de patiente een proefbehandeling geeft met 30 mg Prednisolon gedurende enkele dagen? Bij verdwijnen van de klachten in 1-3 dagen is de veronderstelde diagnose wel bevestigd lijkt mij.

Jos Rensing, huisarts

Het is bij verdenking op arteritis temporalis niet juist om de diagnose alleen te baseren op het effect van een proefbehandeling met 30mg prednisolon. De diagnose moet worden bevestigd met de beschreven methoden. Daarvoor zijn twee redenen. Ten eerste kunnen ook andere oorzaken van hoofdpijn, bijvoorbeeld sinusitis of meningitis, in eerste instantie verbeteren op 30mg prednisolon. Ten tweede rijst in het langdurige verloop van reuscelarteritis soms later twijfel en als dan achteraf onzekerheid over de eerste diagnose bestaat is het moeilijk om beleidskeuzen te maken. Dus bij verdenking op arteritis moet de huisarts altijd verwijzen voor diagnostiek. Bij polymyalgia rheumatica zonder tekenen van reuscelarteritis kan een huisarts naar mijn mening wel zelf starten met behandeling, maar dan adviseer ik om 10 tot maximaal 20mg prednisolon per dag voor te schrijven.


Hein Bernelot Moens