Sebastiaan van Denderenis aios ouderenpsychiatrie, een vak dat bij uitstek scharniert rond lijf en geest. Hij beschrijft in 4 weekboeken wat daar nu zo fascinerend aan is. Vanaf 9 maart gaat Sebastiaan aan de slag als ouderenpsychiater bij GGZ Rivierduinen (s.vandenderen@ggzleiden.nl).
Met enige regelmaat tref je in de ouderenpsychiatrie een patiënt aan met psychiatrische verschijnselen, bij wie de oorzaak en de behandeling van deze verschijnselen geheel in een ander vakgebied ligt. Dit maakt het dagelijkse werk divers, maar ook ingewikkeld. De ‘consultvrager’ kijkt wel eens vreemd op van adviezen die het lichamelijk functioneren betreffen in plaats van het psychische functioneren. Niet voor niets zal binnenkort in de opleiding tot ouderenpsychiater een somatische stage van een half jaar verplicht gesteld worden.
De prototypische casus voor deze situatie is de delirante 80-plusser. De psychiatrische verschijnselen van zo’n patiënt geven aanleiding tot consultatie van…
Artikelinformatie
Onnodige gène ouderenpsychiater
In je artikel spreek je over gevoelde gène als je een collega adviseert een lichamelijk onderzoek uit te voeren. Het lijkt erop dat we steeds meer vergeten dat zowel die collega als jij breedopgeleide basisdokters zijn. Dat betreft niet alleen de psychiatrie. Internisten roepen de chirurg erbij als een patiënt veel buikpijn heeft, nogal eens zonder eerst zelf goed te kijken. Longartsen vragen de dermatoloog in consult als een astmapatient klaagt over eczeem. Heeft dit te maken met de DBC-cultuur?
Ook een psychiater heeft een basisopleiding en heeft geleerd lichamelijk onderzoek te doen. Waarom deze vaardigheid niet zelf gebruikt? Het zou zelfs goed kunnen dat dit ertoe leidt dat de collega, wellicht enigszins beschaamd, het de volgende keer niet zal vergeten.
Froukje Boukes, huisarts
Competentiedomein en schaamte (auteur)
Klopt. Het gaat er denk ik ook over wat je doet in individuele situaties versus wat je met elkaar afspreekt in de zorgketen. Het is vaak in het belang van de patient als de dokter zijn of haar taak niet te nauw opvat, maar zich over de hele situatie een oordeel vormt. Ik ga dan ook op huisbezoek met stethoscoop en bloeddrukmeter. Als structurele afspraak ligt meer voor de hand dat de huisarts onderzoekt of de lichamelijke toestand behandeling behoeft.
Sebastiaan van Denderen, psychiater, Rivierduinen
Mijn competentiedomein
In je artikel stel je de vraag waarom er nu toch nog vaak een groot aantal medische professionals in actie komen bij die delirante 80-jarige vrouw, die in haar ontlasting wordt aangetroffen.
Jij wenst daarop een gekwalificeerde delierdokter die in deze stressvolle situatie kan zorgen voor een gericht onderzoek en snelle resultaten, een differentiaaldiagnose van zowel somatische als psychologische factoren, en de organisatie van een veilige behandelsituatie.
Mijn wens is dat je binnen niet al te lange tijd aan de specialist ouderengeneeskunde denkt, opererend in het extramurale werkveld, die deze patiënt met spoed in de thuissituatie kan bezoeken. De “specialist ouderengeneeskunde 2.0”, die systematisch en met brede blik de situatie kan beoordelen en de benodigde diagnostiek en behandeling kan inzetten, afgestemd op de wensen van patiënt en mantelzorg. Ik realiseer me dat we deze plek in de medische gezondheidszorg nog niet veroverd hebben, en dat we ons als beroepsgroep nog verder moeten profileren, maar mijn handen en die van mijn jonge collega’s jeuken om aan het werk te gaan.
Diane de Zwart-Slats, aios ouderengeneeskunde