Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar
Op weg naar klinische toepasbaarheid

Sarcopenie

Klinische praktijk
Astrid Y. Bijlsma
Carel G.M. Meskers
Rudi G.J. Westendorp
Andrea B. Maier
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A5336
Abstract
Abstract
Sluiten
Sarcopenia: toward its clinical utilisation

  • Sarcopenia is a term that was introduced to describe ‘low muscle mass’.

  • There is no consensus definition for sarcopenia; a variety of criteria are being used to establish the diagnosis of ‘sarcopenia’.

  • Depending on the criteria used, the prevalence of sarcopenia in elderly varies from 7% to over 50%.

  • The presence of sarcopenia often remains unrecognized when the loss of muscle mass is replaced by fat and connective tissue; body weight thus remains stable or even increases.

  • Sarcopenia can be detected by measuring muscle mass with dual-energy X-ray absorptiometry (DEXA) or bioimpedance analysis (BIA).

  • Besides the generation of strength, muscle tissue is an important internal organ involved in protein storage, glucose regulation, hormonal homeostasis and cellular communication.

  • Systemic, cellular, neuromechanical factors and lifestyle are linked to the pathophysiology of sarcopenia.

  • Sarcopenia is associated with higher mortality, dependency in activities of daily living, toxicity of chemotherapy, and disturbed glucose regulation.

    • Conflict of interest and financial support: disclosure forms provided by the authors are available along with the full text of this article at www.ntvg.nl, search for A5336; click on ‘Belangenverstrengeling’ (‘Conflict of interest’).

Samenvatting

  • Sarcopenie is geïntroduceerd als term voor ‘lage spiermassa’.

  • Er is geen eenduidige definitie van sarcopenie. Er wordt een verscheidenheid aan criteria gebruikt om de diagnose ‘sarcopenie’ te stellen.

  • Afhankelijk van de gehanteerde definitie worden prevalentiecijfers van 7 tot meer dan 50% bij ouderen gerapporteerd.

  • Sarcopenie blijft vaak onopgemerkt als de afnemende spiermassa wordt opgevuld door vet en bindweefsel; het lichaamsgewicht blijft hierbij gelijk of neemt zelfs toe.

  • Spiermassa kan worden gemeten met ‘dual-energy X-ray’-absorptiometrie (DEXA) of bio-elektrische impedantie-analyse (BIA).

  • Spierweefsel is behalve krachtleverancier ook als intern orgaan betrokken bij eiwitopslag, glucoseregulatie, hormoonhuishouding en cellulaire communicatie.

  • Bij de pathofysiologie van sarcopenie zijn systemische, cellulaire en neuromechanische factoren en de leefstijl betrokken.

  • Sarcopenie houdt verband met een hogere sterfte, afhankelijkheid in dagelijks functioneren, toxiciteit van chemotherapie en een verslechterde regulatie van de glucoseconcentratie.

Artikelinformatie

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A5336
Vakgebied
Ouderen
Bewegingsapparaat
Auteursinformatie

Leiden Universitair Medisch Centrum, Leiden.

Afd. Ouderengeneeskunde: drs. A.Y. Bijlsma, arts-onderzoeker; prof.dr. R.G.J. Westendorp, internist (tevens: Netherlands Consortium for Healthy Ageing, Leiden).

Afd. Revalidatiegeneeskunde: dr. C.G.M. Meskers, revalidatiearts.

VU medisch centrum, afd. Interne Geneeskunde, sectie Ouderengeneeskunde, Amsterdam.

Contact Prof. dr. A.B. Maier (a.maier@vumc.nl)

Verantwoording

Belangenconflict en financiële ondersteuning: formulieren met belangenverklaringen zijn beschikbaar bij dit artikel op www.ntvg.nl (zoeken op A5336; klik op ‘Belangenverstrengeling’).
Aanvaard op 12 december 2012

Auteur Belangenverstrengeling
Astrid Y. Bijlsma ICMJE-formulier
Carel G.M. Meskers ICMJE-formulier
Rudi G.J. Westendorp ICMJE-formulier
Andrea B. Maier ICMJE-formulier
Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Jan
van der Wielen

Ik vraag me sterk af hoe in de praktijk bij deze degeneratie van het spierweefsel er een toename van gewicht kan optreden. Mijns inziens is het soortelijk gewicht van spierweefsel hoger dan dezelfde eenheid aan vet c.q. bindweefsel. Dus zou er juist een afname plaats moeten vinden.

Graag eventueel toelichting door auteurs.

Jan van der Wielen, sporttherapeut

In het artikel beschrijven wij dat het verlies van spiermassa vaak onopgemerkt blijft indien het lichaamsgewicht hetzelfde blijft of toeneemt. Gemiddeld genomen neemt het gewicht toe op hogere leeftijd. Het Centraal Bureau voor Statistiek meldt in 2011 een percentage overgewicht van 27.4% in de leeftijd van 20 tot 30 jaar, tegenover 53.5% bij 75-plussers. Naast afname van spiermassa, is er sprake van een toename van absolute vetmassa, bijvoorbeeld door inactiviteit, verhoogde intake, of een trager metabolisme. In dit geval is het meten van de lichaamssamenstelling nodig om te kunnen oordelen over de hoeveelheid spiermassa.

 

Andrea Maier, Hoogleraar Interne Geneeskunde i.h.b. Gerontologie VUMC