In de nabije toekomst zou de follow-up van patiënten met een carcinoom wel eens de molensteen van de tweedelijn kunnen worden. Elders in dit tijdschrift pleiten Flohil et al. om patiënten met een basaalcelcarcinoom (BCC) 3-5 jaar lang jaarlijks van top tot teen te onderzoeken op nieuwe huidtumoren.1 Dit pleidooi is louter gestoeld op incidentiecijfers uit hun onderzoek. Het risico op multipele basaalcelcarcinomen in hun onderzoek was 30% in die 5 jaar. De huidige richtlijn voor de behandeling van het BCC van de Nederlandse Vereniging van Dermatologie en Venereologie is genuanceerder: ‘patiënten met een eenmalig BCC hoeven niet onder controle te worden gehouden, voor de andere patiënten zou een controle eens per jaar voldoende kunnen zijn’.2
Gezien de toename van patiënten met een huidmaligniteit die gecontroleerd moeten worden roept dit 2 vragen op: ‘Hoe intensief moeten de controles zijn?’ en ‘Wie voert de controles uit?’
Hoe intensief moet
…Artikelinformatie
Citeer dit artikel als
Controle bij basaalcelcarcinoom: waar blijft de patient?
In de twee artikelen over controle na basaalcelcarcinoom blijft mijns inziens de rol van de patient onderbelicht. Ik wil dit illustreren aan de hand van twee fictieve (en gechargeerde) patienten.
De eerste patient is een 60 jarige man met een binnenberoep. Als kind is hij een aantal keren fors verbrand.Een maand voor het spreekuurbezoek heeft hij een klein huidkleurig bultje in het gelaat bemerkt. Hij vraagt zich af of dit huidkanker kan zijn. Een huidbiopt bevestigt de diagnose. Hij blijkt zijn huid reeds eenmaal per maand te inspecteren waarbij zijn echtgenote zijn rug inspecteert. Hij heeft zijn kinderen al medegedeeld dat hij huidkanker heeft en dat ook zij allert moeten zijn. Verder in de familie komt er geen huidkanker voor, ook niet bij twee broers. Een dergelijke patient zou ik na een eerste controle na behandeling en aanvullende informatie rustig "aan zichzelf durven overlaten".
De tweede patient is een 25 jarige zeer blanke man met een buitenberoep. Hij is gestuurd door zijn baas omdat hij sinds een jaar een niet genezend wondje heeft in het gelaat wat volgens patient veroorzaakt wordt door het dragen van een veiligheidshelm. Desgevraagd deelt hij mede dat zijn vader en enkele oudere broers hebben huidkanker gehad, hij heeft geen idee wat voor type. Hij verbrandr nog steeds regelmatig en sinds zijn 18e jaar werkt hij in de bouw. Zijn huid is reeds fors verweerd en er is een ulcererende tumor zichtbaar van 1 cm diameter. Een huidbiopt bevestigt de diagnose basalioom. Ook na uitleg lijkt patient het belang van een tijdige behandeling en (op latere leeftijd) van het risico op andere vormen van huidkanker niet te onderkennen. Hij heeft geen relatie. Het advies om regelmatig zonwerende creme te smeren wordt schouderophalend geaccepteerd. Deze patient zou ik dus regelmatig willen controleren, hoewel de vraag kan worden gesteld: hoe ver moet de arts gaan in zijn controles bij een matig of niet gemotiveerde patient.
Moraal: Kijk zolang er geen evidence based richtlijnen zijn niet alleen naar de huid maar OOK naar de patient zelf en gebruik uw gezonde verstand. Betrek zo mogelijk de patient bij de beslissing over controlebezoeken en de frequentie daarvan. En doe hetzelfde als er evidence based richtlijnen zijn om juist dan "maatwerk" te kunnen leveren.
Jan van Duren, dermatoloog
St. Eustatius