Het bonnetsyndroom

Background

Charles Bonnet syndrome is characterised by complex visual hallucinations in patients who have visual disturbances but no cognitive disorders. The diagnosis is often missed.

Case description

An 88-year-old vital woman was referred to the emergency department due to anxiety and restlessness. Her symptoms began after she had started using antipsychotic drugs for visual hallucinations. The patient’s visual acuity appeared to be markedly reduced. The antipsychotics were discontinued and the reason behind the patient’s symptoms was explained to her: Charles Bonnet syndrome. The anxiety and restlessness disappeared and the frequency of the hallucinations declined.

Conclusion

This patient had Charles Bonnet syndrome. If visual hallucinations occur for the first time after the 40th year of life, a somatic cause should first be ruled-out. Refraining from treating Charles Bonnet syndrome with pharmacological agents is advised in light of their many side effects and little evidence of being beneficial for this condition.

Conflict of interest: none declared. Financial support: none declared.

Samenvatting

Achtergrond

Het bonnetsyndroom bestaat uit complexe visuele hallucinaties bij patiënten met visusstoornissen zonder cognitieve stoornissen. De aandoening wordt vaak gemist.

Casus

Een 88-jarige vitale vrouw werd verwezen naar de SEH omdat ze angstig en onrustig was. De klachten waren begonnen nadat ze antipsychotica was gaan gebruiken vanwege visuele hallucinaties. De visus van patiënte bleek sterk verminderd. De antipsychotica werden gestaakt en patiënte kreeg uitleg over de oorzaak van haar klachten: bonnetsyndroom. De angst en onrust verdwenen en de hallucinaties namen af in frequentie.

Conclusie

Bij patiënte was sprake van het bonnetsyndroom. Bij visuele hallucinaties die voor het eerst na het 40e jaar optreden, moet eerst een somatische oorzaak worden uitgesloten. Wees terughoudend met farmacologische behandeling bij bonnetsyndroom, gezien de vele bijwerkingen en het minimale bewijs.

Artikelinformatie

19 mei 2011

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3046

Vakgebied

Auteursinformatie

St. Antonius Ziekenhuis, afd. Interne geneeskunde, Nieuwegein.

Drs. L. Jacobs, klinisch geriater in opleiding.

Hagaziekenhuis, afd. Interne geneeskunde en geriatrie, Den Haag.

Drs. F. van den Bos, internist ouderengeneeskunde.

Universitair Medisch Centrum Utrecht, afd. Klinische geriatrie, Utrecht.

Dr. M.M. Samson, klinisch geriater.

Contact drs. L. Jacobs (lotte_jacobs@hotmail.com)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 21 maart 2011

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?

Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.

ASK NTVG

Reacties

Hallucinaties

Fijn dat de aandacht is gericht op leren herkennen van de visuele hallucinaties als zijnde syndroom van Bonnet. Maar jammer dat er geen aandacht gericht is op de acoustische hallucinaties die ook frequent voorkomen. Ik heb menig patiënt horen vertellen over de hinderlijke gezangen die in het hoofd hoorbaar zijn. Een vergelijkbaar fenomeen, gekenmerkt door het bewustzijn hierover.

Kea Fogelberg, huisarts

Syndroom van Bonnet

Allereerst wil ik de schrijvers danken voor het heldere overzicht van het Bonnet syndroom die voor de patiënt een ernstige (psychosociale) gevolgen kan hebben. Ik kan me goed vinden in hun conclusie dat uitleg richting de patiënt één van de voornaamste behandeling is.

Ik zou echter een kleine wijziging willen voorstellen. Jacobs e.a. gebruiken in hun artikel de term "hallucinaties" voor het beschrijven van de visuele voorstellingen van de patiënte. Ze benadrukken echter dat patiënten zich realiseren dat de beelden niet reëel zijn. Dit in tegenstelling gebruikelijk tot de gebruikelijke definitie van hallucinaties als waanvoorstellingen die door de patiënt kritiekloos voor waar worden aangenomen. [1] Zodoende is de term pseudo-hallucinatie of Bonnet-beelden geopperd, alhoewel de eerste term nogal verwarrend kan zijn.

Overigens is over Charles Bonnet en het naar hem vernoemde syndroom zeer onderhoudend geschreven door Douwe Draaisma in het eerste hoofdstuk van zijn boek Ontregelde Geesten, hetgeen ik patiënten soms aanraad om te lezen.

Floris Schreuder, Neuroloog in opleiding (MUMC)

[1] Coëlho, Zakwoordenboek der Geneeskunde, 27e druk, 2000