Lezerskritiek

Opinie
Joost Zaat
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:B610

artikel

Nederland twittert en moppert. Niks is goed, niets deugt. Standpunt-nl en Geen stijl – ze leven er van. Voor en na alle oprispingen zijn alle standpunten hetzelfde. Het werkelijke debat ontbreekt, een debat waarbij deelnemers naar argumenten luisteren en zich laten overtuigen.

Als dokters mopperen we ook wat af, al is het maar over de inkomenskortingen, managers of bureaucratie. Dat hoort bij de folklore en daar maak ik me niet druk om. We mopperen in onszelf of in de koffiekamer ook over wetenschap, richtlijnen en patiëntenverhalen in tijdschriften. Daar maak ik me wel druk om. Dat gemopper blijft te vaak binnenskamers: idioot, verkeerd opgezet of fout geïnterpreteerd onderzoek, de auteurs hebben verkeerde diagnosen gesteld, het schema klopt niet, er staat een ‘t’ te veel of te weinig. Die ‘t’ is vervelend, maar dat mag binnenskamers blijven. Bij het NTvG hebben wij die meestal al gezien als het tijdschrift bij u op de mat valt en hebben we ons daar ook aan gestoord. Maar waarom kruipt u op zaterdag na ontvangst van het nummer niet even achter de pc of schuift u uw iPhone niet even aan als u vindt dat de auteurs zich vergissen of als u een fantastische aanvulling heeft?

Alsof wetenschap af is als de resultaten op het web of op papier staan. Lezerskritiek is in de cyclus van vooruitgang essentieel. Lezers speurden geregeld fouten in grote trials op, die redacteuren en referenten gemist hadden. De editors van de BMJ schreven begin augustus dat lezers essentiële kritiek hadden op 30% van de gepubliceerde onderzoeken (doi:10.1136/bmj.c3926). Auteurs reageerden daar maar in 45% van de gevallen op en nogal eens niet helemaal adequaat.

Het aantal reacties is bij de BMJ gestegen sinds de invoering van een ‘rapid respons-systeem’. Daarom hadden we goede hoop dat u massaal zou gaan reageren toen we vorig jaar ook die mogelijkheid boden. Dat valt nog een beetje tegen. Maar het idee dat er nu minder reacties zijn of dat auteurs minder reageren, klopt in ieder geval niet. Als u een heel mooie puntige of belangrijke reactie schrijft, komt de essentie ook in de printversie. En ook als u niet wilt reageren is het toch verstandig een artikel op de website nog eens na te lezen. Bij dat artikel staan immers de reacties en eventuele verbeteringen. Een artikel is vaak pas klaar als lezers en auteurs met elkaar in discussie zijn geweest.

Zorg en wetenschap gaan vooruit als we elkaar verhalen blijven vertellen en elkaar op fouten blijven wijzen. Dat kan makkelijk via www.ntvg.nl, of u nu lezer bent of auteur. Doe dat dan ook.

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Mw. dr. A.M.W.
van Elsacker-Niele

In zijn redactionele artikel van 28 augustus jl. vraagt collega Zaat om reacties van lezers bij publicaties in het NTvG. Als arts-microbioloog lees ik met regelmaat beweringen over associaties en causale verbanden tussen ziektebeelden en infectieuze aandoeningen waarbij ik mijn twijfels heb over de wetenschappelijke kwaliteit en daarmee de juistheid van dergelijke beweringen. Het betreft hier altijd artikelen die zijn geschreven zonder (mede-)auteurschap van een arts-microbioloog. Het ontbreekt mij aan tijd om hierop te reageren in individuele gevallen. In algemene zin wil ik er hiermee bij de NTvG-redactie wel op aandringen erop toe te zien dat de kwalificaties van auteurs een goede reflectie vormen van de voor het onderwerp van een artikel benodigde expertise.

 

Anne-Marie van Elsacker-Niele, arts-microbioloog

 

Antwoord redactie

Dank voor de oproep om als redactie scherp te blijven. Wij en onze refernten doen ons best.

Niet altijd hoeven auteurs afkomstig te zijn uit alle specialismen die bij een onderwerp betrokken zijn. Het gaat erom dat de feiten kloppen. Eisen voor een auteurschap zijn redelijk streng ( zie onze algemene richtlijnen voor auteurs (http://www.ntvg.nl/over_ntvg/uniforme-voorschriften).

 

namens de redactie

Joost Zaat

Jannes
van Everdingen

In het laatste nummer van het NTvG deed de het redactioneel een oproep aan de lezers om te reageren op artikelen. ‘Een artikel is vaak pas klaar als lezers en auteurs met elkaar in discussie zijn geweest’, zo schreef je. Ik ben het daar mee eens. Bij het beoordelen van oorspronkelijke artikelen voor richtlijnen behoor je de reacties daarop dan ook mee te nemen.

Vroeger vond ik ‘Ingezonden ’ een van de meest interessante rubrieken. De redactie heeft  die rubriek geschrapt. Dat vind ik jammer, maar misschien behoor ik tot een minderheid. Gaan jullie die rubriek weer in ere herstellen? Zoiets zou je als lezer bijna denken na de expliciete uitnodiging: ‘Als u een heel mooie puntige of belangrijke reactie schrijft, komt de essentie ook in de printversie’. Of is dat ‘valse’ hoop?

 

Jannes van Everdingen

 

 

Antwoord

We hebben van tijd tot tijd Ingezonden in het kort. Er zijn op dit moment gewoon te weinig brieven om er wekelijks een mooie pagina van te maken. Of we meer aan lezerskritiek op papier gaan doen hangt sterk af van hoe goed de brieven zijn. Let wel een brief van 400 woorden is een halve pagina in druk. De tijd dat we ongebreideld konden bijdrukken ligt ver achter ons. Het moet allemaal binnen de 36 pagina´s redactionele inhoud vallen…

Als er veel goede brieven komen gaan we natuurlijk zoeken naar een betere en vooral regelmatiger integratie van papier en web. 

 

Joost Zaat

Willem
van der Krol

U nodigt de lezers uit om meer te reageren op artikelen. Wellicht dat de animo daartoe groter zou worden als auteurs vaker een ingezonden reactie ook zouden beantwoorden.In hoeverre voert u als redactie hierin een actief beleid?


Willem van der Krol, arts complementaire geneeswijze te Leeuwarden (oorspronkelijk huisarts)

 

Redactie

Alle auteurs krijgen een mail als er een reactie is geplaatst, met het vriendelijke edoch dringende verzoek te antwoorden. Helaas doen ze dat niet allemaal (net als in de BMJ)