Onafhankelijk, multidisciplinair en betrouwbaar

Toepassing van tumormarkers in de klinische praktijk

Klinische praktijk
Jeffrey F.W. Keuren
Chris M.G. Thomas
J.M.G. (Hans) Bonfrèr
C.G.J. (Fred) Sweep
Joke G. Boonstra
Citeer dit artikel als
Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A617
Abstract
Abstract
Sluiten
Application of tumour markers in clinical practice

  1. Usefully requesting and applying serum tumour markers in diagnosis and treatment can be difficult.

  2. It should be noted that tumour markers are used for varying purposes: screening, diagnosis, staging and prognostic evaluation, detection of recurrence and treatment monitoring

  3. Due to the poor sensitivity and specificity of current tumour markers, most are not suitable for screening an asymptomatic population. Further, the benefits of an improved prognosis by early detection should be weighed against a poorer quality of life and the cost of substantial over-diagnosis and over-treatment.

  4. Serum tumour markers are particularly applicable in treatment monitoring and detection of recurrence. Sometimes they can be used to support the diagnostic process and give useful prognostic information.

Samenvatting

  • Het zinvol aanvragen en toepassen van serumtumormarkers bij diagnostiek en behandeling kan lastig zijn.

  • Men dient onderscheid te maken tussen het gebruik van tumormarkers voor verschillende doeleinden: screening, diagnose, stadiëring en prognose, detectie van een recidief of controle van een therapie.

  • Vanwege de matige sensitiviteit en specificiteit van de gangbare serumtumormarkers zijn deze vrijwel nooit geschikt voor screening van een asymptomatische populatie. Verder moet men een verbeterde prognose door vroegdiagnostiek afzetten tegen een verminderde kwaliteit van leven door overdiagnostiek en overbehandeling.

  • Tumormarkers zijn vooral toepasbaar bij het controleren van een therapie en het detecteren van een recidief. Soms zijn ze bruikbaar als aanvulling bij de diagnostiek en vaak geven ze prognostische informatie.

Artikelinformatie

Citeer dit artikel als

Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A617
Vakgebied
Urologie
Kanker
Maag-darm-leverziekten
Labdiagnostiek
Interne vakken
Huisartsgeneeskunde
Verloskunde/gynaecologie
Chirurgie
Auteursinformatie

*Namens de werkgroep Tumormarkers van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde

Atrium Medisch Centrum, Heerlen.

Dr. J.F.W. Keuren, arts in opleiding tot klinisch chemicus.

Universitair Medisch Centrum St Radboud, afd. Chemische Endocrinologie, Nijmegen.

Dr. C.M.G. Thomas, biochemicus; prof.dr. C.G.J. Sweep, klinisch chemicus-endocrinoloog.

Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, afd. Algemeen Klinisch Laboratorium, Amsterdam.

Dr. J.M.G. Bonfrèr, biochemicus.

Erasmus MC, afd. Klinische Chemie, Rotterdam.

Dr. J.G. Boonstra, klinisch chemicus.

Contact dr. J.F.W. Keuren (j.keuren@atriummc.nl)

Verantwoording

Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld.
Aanvaard op 9 juli 2009

Heb je nog vragen na het lezen van dit artikel?
Check onze AI-tool en verbaas je over de antwoorden.
ASK NTVG

Ook interessant

Reacties

Ons artikel geeft een overzicht van de meest gangbare serum tumormarkers. De beperkte bespreking van de klinisch relevante serum tumormarkers liet echter niet toe om diep in te gaan op alle (relevante) details voor elke individuele marker. Namens de auteurs wil ik Dr. Persijn bedanken voor zijn waardevolle aanvullingen.

Jeffrey Keuren, klinisch chemicus in opleiding, Atrium Medisch Centrum Heerlen

Helaas is er bij het editen van de tabel in het artikel een fout ingeslopen:
CEA en Calcitonine staan in de tabel 1 aangegeven onder screening bij het medullair schildkliercarcinoom: dit is een fout, deze markers moeten  in de kolom screening verwijderd worden.
Jeffrey Keuren